Waardigheid en trots-congres 2021: Werken met plezier

Op maandag 22 november vond het tweede van de vier Waardigheid en trots-congressen plaats. Helaas moesten we vanwege de oplopende coronacijfers besluiten om het fysieke deel van dit congres af te gelasten. Het online programma ging echter gewoon door!

Video Werken met plezier: ‘Dit is waar we het voor doen’

Het Waardigheid en trots-congres opende met een video waarin zorgmedewerkers mogen meeluisteren met hoe bewoners hun waardering uitspreken over de zorg die zij krijgen. Bewoners geven antwoord op de vraag ‘Wie steekt er volgens u met kop en schouders boven uit?’ Horen hoe jouw werk de bewoners echt raakt en dat ze jou daarom waarderen, doet goed!

Lekker werken

Aukje Nauta is hoogleraar en organisatiepsycholoog. Zij kijkt hoe mensen met elkaar samenwerken in organisaties. Hoe is hun gedrag en hoe kan je daar verandering in brengen? ‘Om te werken met plezier moet je eerst je eigen schaamte overwinnen,’ zegt ze.

‘Ik houd me bezig met duurzame inzetbaarheid, dat is eigenlijk: hoe kun je lekker werken, nu en straks?’, legt Aukje uit. ‘Dat kan dankzij gezondheid, vitaliteit en vakmanschap en doordat je je continu kunt ontwikkelen. Daarvoor is het heel erg belangrijk dat je goed met elkaar in gesprek bent. We zijn op ons werk geneigd om wat we eigenlijk voelen een beetje te verbergen. In veel organisaties is geen aanspreekcultuur, en dat is jammer. Want vaak zitten er gevoelens van schaamte achter je niet uitspreken.’

Erken de schaamte

In de westerse samenleving heerst er een taboe op schaamte. Hoe overwin je dat? Aukje: ‘Als je bij jezelf merkt dat je iets vermijdt, of je merkt dat je bezig bent van je af te bijten, bedenk dan eens of schaamte een rol speelt. De volgende stap is dan om dat te erkennen. Daarna kun je daar actie op ondernemen. Bijvoorbeeld door eens een andere vraag te stellen of een ongewoon verhaal te delen. Dan bereik je vaak veel meer in minder tijd. Het helpt als er managers en directeuren zijn die zich ook uitspreken. Dan creëer je intimiteit en verbondenheid. En dat is weer goed voor werkplezier.’

‘Het zou zo mooi zijn als we op ons werk onszelf konden zijn. Dan zijn mensen authentiek en dat voelen bewoners ook.’

Aukje Nauta

• Lees ook het volledige verslag van de presentatie van Aukje Nauta: ‘Werkplezier? Daarvoor is het ook nodig dat je zegt wat je lastig vindt!’

Veiligheid

De gasten van Lennart bij het tafelgesprek waren, behalve Aukje Nauta, medewerkers van ZorgAccent: directeur Woonzorg Ina Kerkdijk, verpleegkundige Colleen Koopman en teamcoach Wouter Dirk de Jong. ZorgAccent werkt met zelfsturende teams. Komen zij wel eens schaamte tegen in hun werk? Wouter Dirk: ‘Ik zeg dan vaak: vraag eens door in plaats van aannames te doen. Dan leer je elkaar goed kennen. Afspraken maken is heel belangrijk, juist ook binnen zelfsturende teams. Vanuit afspraken ontstaat veiligheid. En dan heb je veel vrijheid om de volgende stappen te zetten. Door veiligheid creëer je: “we durven het te zeggen”.’

Veel meer werkplezier

Hoe is het om mensen veel vrijheid te geven met zelfsturende teams? ‘In het begin was dat heel erg spannend’, vertelt Ina. ‘Maar sinds we de omslag hebben gemaakt naar simpel en klein organiseren is het werkplezier ontzettend toegenomen, zowel bij de medewerkers als bij mijzelf. We hebben daar veel voor veranderd. Zo zijn er heldere afspraken en heeft ieder team een eigen budget. Het resultaat lezen we af uit de cliënttevredenheid, medewerkerstevredenheid en de verzuimcijfers.’

Iedereen gelijk

De teams bij ZorgAccent krijgen veel ruimte en vertrouwen van de directie. Colleen vertelt over de gang van zaken in haar team: ‘Doordat we alles kleinschalig organiseren hebben we allemaal een groot verantwoordelijkheidsgevoel. En als er iets is, is een appje zo gestuurd. Iedereen in het team is gelijkwaardig, daarom is iedere opmerking even waardevol.’

Trots op je werk

Wat ziet Wouter Dirk in deze ontwikkeling als belangrijkste kracht? ‘De bevlogenheid en het feit dat mensen trots zijn op hun werk. Maar dat ze ook zien dat hun werk er toe doet. Werken in zelfsturende teams betekent niet dat je niks meer hoeft te doen. Misschien wordt er zelfs wel wat meer van je verwacht.’

‘Dat mijn werk voor de bewoners zoveel betekent, daar doe ik het voor, voor de mensen.’

zorgmedewerker

Wouter Dirk heeft een tip voor teams waarin dingen lang niet altijd bespreekbaar zijn: een veilige sfeer. ‘En in kleinschalige teams heb je meer ruimte en tijd om daar op in te zoomen.’

Video: vraaggesprek Aukje Nauta, talkshow en workout

• In onderstaande video zie je het vraaggesprek met Aukje en daarna het tafelgesprek en de workout met Azmi Alubeid.

Foppe de Haan over teamkracht

In de keynotesessie verraste voetbalcoach Foppe de Haan de kijkers met de overeenkomsten tussen het coachen van voetbalteams en teams in de zorg. Hij vertelde hoe goed het voelt als er mensen achter je staan, als het even wat minder gaat. Want een sterk team is bestand tegen een tegenslag van buiten en het is ook bestand tegen iets dat intern niet goed gaat. Samen ben je sterk, dat is de kracht van een team.

Foppe vertelde over zijn ervaringen en werkwijze als trainer, over hoe hij aan de slag is gegaan met het bouwen van een team en hoe verschillende culturen een rol spelen. De kracht van zijn verhaal school in herkenbaarheid, de ‘no nonsense’-aanpak en de humoristische en eigenzinnige wijze waarop Foppe een stukje van zichzelf liet zien.

Open durven zijn

‘Samen ben je eigenlijk pas heel’, vatte Lennart de talkshow en de keynotesessie  samen. ‘En van belang is ook wederkerigheid, daardoor ben je ook respectvol naar elkaar. Met wat voor positief gevoel benader je de ander in de wetenschap dat we over en weer van elkaar afhankelijk zijn? Dat komt samen in: open durven te zijn. In een veilige sfeer, waarin de ander gezien en gekend wordt. Dan kun je heel veel succes organiseren.’

‘Als ik ’s ochtends wakker word en ik hoor medewerker Jacco lachen op de gang, dan weet ik genoeg, dan moet ik opstaan.’

bewoner van een verpleeghuis

Online inspiratiesessies

In de middag vonden er twee online inspiratiesessies plaats.

Teamreflectie

Bij teamreflectie ligt de focus op omgaan met stressvolle situaties. Goed voor jezelf en voor elkaar zorgen staan daarbij centraal, bijvoorbeeld met een maatje of buddy. Gesprekken maken veel los, ook bij mensen die denken dat ‘het wel gaat’. Wat blijkt is dat delen van ervaringen en inzichten een team krachtig maken. Teamreflectie kan een aanpak zijn om uitval te voorkomen en vitaliteit te versterken, aldus de positieve respons van deelnemende teams. Onderzoeksbureau Significant Public gaf een toelichting op het rapport ‘Onderzoek naar de effecten en implementatie van teamreflectie – Aandacht voor zorgmedewerkers in Midden- en West-Brabant’ (Pdf) .

• Gebruik de toolkit Teamreflectie met onder andere een werkboek en trainershandleiding
• Lees de ervaringen met Teamreflectie van ZZG Zorggroep

Leercoaches

Bij alle snelle veranderingen in de zorg is het heel belangrijk dat het leren daarop aansluit. Dus liefst zo efficiënt mogelijk en dichtbij de werkvloer. Het is dan ook raadzaam om leertransfers en het rendement te optimaliseren. Want leren kost tijd en geld. Leercoaches prikkelen en ondersteunen de medewerkers bij het leren op de werkplek. 

Waardigheid en trots-congressen

Bekijk de opnames en lees het verslag van de andere drie congressen:

• Persoonsgerichte zorg op 15 november
• Innoveren en leren op 29 november
• Toekomst verpleeghuiszorg op 6 december

Meer weten?

• Bekijk de themapagina Werken met plezier