Saffier speelt Rad van Kwaliteit in kwaliteitscafé

Het is donderdag 24 juni, 15.30 uur. Acht medewerkers zitten in een gezellig aangekleed zaaltje. Ze hebben een drankje, pakken wat nootjes, eten van het bittergarnituur, maken een praatje. Op de achtergrond speelt een muziekje. Ze zijn in het kwaliteitscafé en komen het Rad van Kwaliteit spelen. ‘Inloopcafé klinkt toch veel beter dan “bijeenkomst”?’, lacht Bianca. ‘Het is belangrijk dat medewerkers over kwaliteit nadenken en praten. Maar je moet het niet te zwaar maken, dan haken ze af.’ Bianca zag in een nieuwsbrief het Rad van Kwaliteit, een spel van Waardigheid en trots. Vlak daarvoor hoorde ze een vriendin vertellen over een pubquiz met collega’s. Pub, café, ongedwongen sfeer: het idee voor het kwaliteitscafé was geboren.

Cafébezoek in de agenda

Het kwaliteitscafé is vrijblijvend. Medewerkers beslissen zelf of ze komen. Ze kunnen binnenlopen en weggaan wanneer zij willen. Net als in een ‘echt’ café. Bianca: ‘Dat was wel even spannend. Want komen ze dan wel? Maar dat doen ze hoor. De eerste keer waren er vijf medewerkers, nu zijn er elke keer minstens acht.’

Bianca en Joselien hebben daar wel even wat energie ingestoken. Door het hele gebouw hangen posters en in het café liggen speciaal ontworpen bierviltjes. Een uurtje voor het kwaliteitscafé begint lopen ze nog even de afdelingen langs, om medewerkers expliciet uit te nodigen. Maar de grootste kracht ligt volgens Bianca in het vaste moment. ‘De laatste donderdag van de maand is makkelijk te onthouden. Medewerkers kunnen er rekening mee houden in hun agenda.’

Kwaliteitsspel

In het café staat het Rad van Kwaliteit centraal, het kwaliteitsspel van Waardigheid en trots. ‘Met een echt rad, waar de medewerkers aan kunnen draaien’, zegt Bianca enthousiast. De onderwerpen komen overeen met de thema’s van het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg. Bij elk thema horen kaartjes met een vraag, dilemma of stelling. 

‘Zoals: mag een bezoeker altijd mee-eten met een bewoner? Een leuke vraag, al pratende kwamen we van het een op het ander. Is ons huis wel geschikt daarvoor? Is het wel goed voor de bewoner? En waarom hebben we eigenlijk geen gezellige zitjes in het restaurant? Die laatste opmerking kwam van een verzorgende. Ze gaf aan dat kleine zitjes bewoners een gevoel van veiligheid geven. Die zitjes gaan we nu bespreken in de commissie eten en drinken.’

Verrassende suggesties om kwaliteit te verbeteren

Bianca en Joselien maken aantekeningen als ze iets horen dat ze willen onthouden. ‘Dankzij het spel komen er altijd verrassende suggesties voorbij’, zegt Joselien. ‘Ideeën waar we de kwaliteit mee kunnen verbeteren.’ Zoals die zitjes dus. Maar Joselien zit niet met een schrijfblok op schoot. ‘Oh nee, dat is veel te formeel. We brainstormen hier op een laagdrempelige manier over ons vak. Dus ik schrijf op de achterkant van een bierviltje. Net zoals je in een “echt” café zou doen. Bovendien, ze zeggen toch altijd dat een goed idee op de achterzijde van een bierviltje moet passen?’

Kwaliteitskader geldt voor iedereen

Omdat medewerkers zelf beslissen of ze het kwaliteitscafé bezoeken of niet, is de samenstelling van de groep altijd anders. Vaak zijn er overwegend zorgmedewerkers, maar op 24 juni is de zorg juist ondervertegenwoordigd. Er zijn een woonzorgcoördinator, een paar activiteitenbegeleiders, een ergotherapeute, een managementassistente en een teammanager. ‘Superleuk’, zegt Bianca. ‘Want het kwaliteitskader geldt niet alleen voor de zorg, maar voor iedereen die met bewoners te maken heeft.’ 

Om de beurt draaien de medewerkers aan het rad. Ze praten over durven afwijken van protocollen, over veiligheid en handhygiëne, over vegetarische bewoners die opeens vlees willen eten, over gluren bij de buren. De sfeer is goed, iedereen praat mee. Ze vinden het leuk! ‘Dat enthousiasme proeven we elke keer. En het is de beste reclame. Want zij maken straks hun collega’s enthousiast om ook een keer te komen.’

Wist-je-datjes in de nieuwsbrief

Het is bijna 16.30 uur. ‘Laatste ronde! Wie wil er nog wat drinken?’, roept Bianca. Joselien bekijkt nog even haar bierviltje. Ook vandaag neemt ze weer een goed idee mee. Opgedaan tijdens een dilemma dat hoort bij het thema wonen en welzijn.

Op het kaartje staat: ‘De kinderen van mevrouw De Wit hebben aangegeven dat ze al haar hele leven geen vlees eet. Ze krijgt dus vegetarische maaltijden. Maar tijdens het eten probeert ze steeds vlees van het bord van medebewoners te stelen.’ Alle aanwezige medewerkers herkennen dit. Maar ze hebben ook allemaal ervaren dat familieleden dit vaak erg moeilijk vinden. 

‘Dat heeft ook te maken met kennis van dementie’, zegt de woonzorgcoördinator. ‘Dat mensen veranderen, en dus ook andere dingen lekker gaan vinden, hoort bij het ziektebeeld. Familieleden begrijpen dat vaak niet.’ Dan moet je familieleden daar dus beter over informeren. Iemand oppert om wist-je-datjes in de nieuwsbrief op te nemen. Met elke keer een paar feiten over dementie. ‘Top’, zegt Joselien. ‘Dat had ik zelf nooit bedacht.’

‘Een fijne manier om over kwaliteit te praten’

Activiteitenbegeleider Usha is voor de eerste keer bij het kwaliteitscafé. ‘Het café-idee en het Rad van Kwaliteit maken het heel luchtig. Dat vind ik leuk. Het is een fijne manier om over kwaliteit te praten. En je hoeft van tevoren niet na te denken of iets voor te bereiden, want het rad kiest het onderwerp. En dan ga je daar gewoon over praten. Fijn is ook dat er naar je geluisterd wordt. Je krijgt echt de gelegenheid om mee te praten. Ik ga zeker nog een keer!’

Meer weten

• Het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg is per 1 juli 2021 geactualiseerd. Lees over het nieuwe kwaliteitskader