Kwaliteitskader als opmaat naar kwaliteitsplan
Gepubliceerd op: 08-07-2022
Laatst bijgewerkt op: 21-06-2023
Bij de Limburgse zorgorganisatie Envida is het kwaliteitskader gebruikt als instrument om bewoners, medewerkers, bestuurders, staf en ondersteunende diensten te vragen hoe de dienstverlening binnen dit kader beter kan. De verzamelde reacties vormden het kwaliteitsplan. Deze manier van werken pakte uit als een ultrakorte route naar een kwaliteitsplan met veel draagvlak. Envida vertelde op de sessie tijdens Waardigheid en trots-congres op 4 juli hoe deze bijzondere aanvliegroute van het kwaliteitsplan tot stand is gekomen.
Envida heeft in de Maastrichtse regio 18 locaties en 1.600 bewoners met een Wlz-indicatie. Van hen wonen 400 mensen in hun eigen huis. Dit aantal is groeiende. Envida levert bovendien thuiszorg op 3.000 adressen.
Vraag naar betekenis kwaliteitskader
Het vertrekpunt voor het kwaliteitsplan was een scan van het kwaliteitskader. De scan werd een onderzoek waarin bewoners, mantelzorgers en medewerkers werden bevraagd hoe zij de betekenis van het kwaliteitskader ervaarden, gekoppeld aan de vraag wat er beter kan. Om die scan op de juiste manier in gang te zetten, werkte Envida samen met Waardigheid en trots op locatie.
De onderliggende zorgvisie is simpel en helder: zorg net als thuis maar dan in een ander huis. Directeur verpleegzorg Guido Biesmans: ‘Bewoners en mantelzorgers werd met deze visie in het achterhoofd gevaagd: “Wat vindt u belangrijk en hoe tevreden bent u?” De positie van de mantelzorger is essentieel. Wij moeten ervoor zorgen dat zij in control zijn. Als dat niet zo is, bouw je op drijfzand.’
Berg waardevolle informatie voor kwaliteitsplan
Guido Biesmans: ‘Het bevragen van bewoners, mantelzorgers en medewerkers leverde een berg aan waardevolle informatie op. Zo hoefden we geen apart kwaliteitsplan meer te schrijven. Er waren meer voordelen bij deze werkwijze. Door de eenduidige wijze van informatie ophalen, ontstond direct een netwerk waarbij locaties van elkaar leerden, aansluitend op het kwaliteitskader. Medewerkers ervaarden dat als meer grip op hun werk. Het gaf ook rust.’
Kwaliteitsverpleegkundigen en kwaliteitsdag
Het kwaliteitskader en de scan vormden de opmaat voor een reeks aan maatregelen. Zo nam Envida voor de vier locaties kwaliteitsverpleegkundigen op hbo-niveau aan. Deze kwaliteitsverpleegkundigen werden de schakel tussen het kwaliteitskader en de praktische uitvoering binnen de locaties. Om hun positie te versterken, kregen zij een coachingstraject aangeboden.
Om het praktisch nut van kwaliteit en van de kwaliteitsverpleegkundigen te onderstrepen, organiseerde Envida een kwaliteitsdag. Op die dag stonden kleine audits centraal met de kwaliteitsverpleegkundigen als regisseur. De te monitoren onderwerpen waren eenvoudig en goed behapbaar. Voorbeeld: de inzet van de handlamp die letterlijk zicht biedt op de staat van de handhygiëne.
‘En toen kwam corona’
Biesmans: ‘En toen kwam corona en werd alles anders’. Je zou verwachten dat de pandemie de vertaling van het kwaliteitskader naar de praktijk in de weg zou zitten. Maar het werkte bij Envida precies andersom uit. De coronaperiode werd meer een testcase voor hoe flexibel je met het kwaliteitskader in kunt spelen crisissituaties. Samen met lokale crisisteams werd een corona-audit opgezet op basis van de thema’s van het kwaliteitskader. De corona-audit werd zo de aanzet tot de kwaliteitsplannen voor 2021.
Biesmans: ‘Het draaide tijdens de coronagolf het om het creëren van een veilige situatie, maar wel met behoud van de contacten van de familie met hun naasten. Vijftig studenten werden versneld opgeleid als zorghulp in coronatijd en ondersteunende disciplines zoals fysiotherapeuten draaiden mee in de zorg.’
Per saldo werd in coronatijd de praktijk van het werken steeds sterker ingebed in het kwaliteitskader.
‘Gewoon Kwaliteit’: zo past Envida het kwaliteitskader toe
Hoe houd je als zorgorganisatie grip op alle aspecten van de zorg? Envida gebruikt hiervoor haar werkwijze Gewoon Kwaliteit, een integrale aanpak om kwaliteit van leven voor de bewoners van woonzorgcentra van Envida te ondersteunen. De organisatie baseerde haar aanpak op de scan Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg (KKV) van Waardigheid en trots. De resultaten van Gewoon Kwaliteit? Bewoners en naasten bevelen Envida veel meer aan en ook de medewerkers zijn Envida meer gaan waarderen als werkgever. ‘De scores zeggen alles,’ zegt een tevreden Vera Gerstel, beleidsmedewerker Kwaliteit & Veiligheid bij Envida.
Lees in het artikel ‘Gewoon Kwaliteit’: inzicht en verbeteren kwaliteit van zorg bij Envida hoe Envida dit vertaalt naar de praktijk.
Functieverbreding
Kwaliteitskader of niet, ook Envida liep aan tegen een personeelstekort om aan de groeiende zorgvraag te voldoen. Een oplossing is er nog niet, wel een verlichting van het probleem. Envida koos voor functieverbreding, voor meer sociaal werkers en meer medewerkers voor activiteitenbegeleiding. Minder accent op het medisch model dus. En ook dat sloot aan op wat bewoners, mantelzorgers en medewerker verwachtten van het kwaliteitskader .
Samenwerking met zorgkantoor
Het zorgkantoor was aanvankelijk sceptisch over de praktische vertaling van het kwaliteitsmanagent-systeem dat uit het kwaliteitskader voortkwam. Zorginkoper Ivette Opdam van het CZ zorgkantoor: ‘Maar in het gesprek met Guido Biesmans werd duidelijk dat de aanpak van Envida werkt. We hebben afgesproken dat we intensief gaan meelopen op een locatie om te zien hoe de systematiek in de praktijk worden gebracht. Door het kwaliteitsmanagement-systeem op basis van het kwaliteitskader te ontwikkelen, wordt er op een cyclische en een aantoonbaar goede manier invulling gegeven aan het kwaliteitskader.’
Voortbouwen aan een breed draagvlak voor het kwaliteitsmanagement-systeem is een ontwikkelrichting Envida niet meer los wil laten. Een nieuwe scan op basis van het kwaliteitskader is inmiddels aanstaande.
Kijk het Waardigheid en trots-congres terug
Deze sessie was onderdeel van het congres van 4 juli 2022. Kijk ook andere sessies, de talkshow en de plannen van minister Conny Helder terug.
Meer weten
- Download de presentatie van deze sessie Voordeel van een kwaliteitsmanagementsysteem op basis van kwaliteitskader (zie downloads)
- Ga naar Envida.nl
Downloads