Omdenken vanuit de toekomst
Gepubliceerd op: 05-01-2024
De vraag naar zorg stijgt, terwijl het tekort aan verpleeghuiscapaciteit toeneemt en de arbeidsmarkt krapper wordt. Deze groeiende kloof wordt de zorgkloof genoemd. Om de zorgkloof te overbruggen, zijn andere manieren van denken en kijken nodig.
Want nieuwe oplossingen toepassen in een oud denkkader levert een oud systeem op dat veel gekost heeft. Maar hoe doe je dat op een betere manier? Door ‘om te denken’ en zo je gedachten op te rekken.
Omdenken is een leuke, op zichzelf staande oefening. In het ToekomstKompas staat een werkblad ‘omdenken’, ook wel ‘reframen’ genoemd, dat je direct kunt gebruiken. Download het werkblad ‘omdenken’ onderaan deze pagina.
Omdenken in 5 stappen
- Bepaal een thema.
- Laat deelnemers hun belangrijkste aannames over dit thema opschrijven.
- Maak groepjes van 2 à 4 personen. Wat is de eerste aanname die je om wilt denken? Schrijf deze op in het canvas.
- Bedenk samen de 4 meest relevante argumenten waarom deze aanname waar is.
- Denk deze argumenten samen ‘slim’ om. Slim wil zeggen dat het geen tegenovergestelde manier hoeft te zijn, maar een andere manier.
Als je bijvoorbeeld weet dat er een dubbele vergrijzing komt, dan kun je dat lastig ontkennen. Slim omdenken kan dan bijvoorbeeld zijn dat er een grotere groep 65-plussers met potentieel beschikbaar komt, denk aan vrijwilligerswerk.
Bepaal wat de omgedachte argumenten samen zeggen. En formuleer daarmee je omgedachte aanname.
Toekomstbestendig
Als je kijkt vanuit het strategisch toekomstdenken, wil je het omdenken zo toekomstbestendig mogelijk maken. Je wilt met de blik van de toekomst naar het heden kijken. Anders loop je het risico meer van hetzelfde te bedenken.
Wil je er meer uithalen dan alleen gedachtes oprekken? Begin dan pas met omdenken als je eerst de toekomst verkend hebt. Bijvoorbeeld door belemmeringen, trends en ontwikkelingen gestructureerd in kaart te brengen, bijvoorbeeld met de Futures Triangle. Of door je te laten inspireren door bestaande scenario’s. Bijvoorbeeld die van OuderWorden2040. Zo onderbouw je het nieuwe denkkader een stuk beter en maak je het realistischer.
ToekomstKompas
Het is natuurlijk het mooiste om het omdenken een vervolg te geven, en niet te stoppen bij een nieuw denkkader. Er zijn veel verschillende manieren om dat te doen, bijvoorbeeld met het ToekomstKompas. Wat in alle gevallen relevant is, is om bij het concretiseren van de toekomst na te denken in termen van opbouw, afbraak en behoud. Als we de goede dingen willen doen in de toekomst, wat moet er dan opgebouwd worden? Wat moeten we behouden? En – wat vaak vergeten wordt – wat moet er afgebroken worden?
Andere mogelijkheden voor omdenken
Het canvas 'omdenken' is een vrij snelle, maar ‘platte’ werkvorm. Er zijn veel verschillende manieren om om te denken. Wil je echt los komen van het hier en nu, en vanuit de toekomst willen komen tot nieuwe manieren van denken? Dan raden we Futures Literacy Labs aan. Belangrijkste is dat je jezelf als het ware in de mogelijke toekomstscenario’s plaatst en naar het hier en nu kijkt.
Meer lezen
- Hoe ziet de zorgkloof eruit? Lees het artikel en bekijk de infographic over de zorgkloof.
Downloads
Deel deze pagina via:
Soort
Methode