Communiceren met familie in het verpleeghuis

Vier video's: zo doe je dat niet en zo doe je dat beter

In vier korte video’s zie je herkenbare praktijksituaties in twee varianten: A, zo doe je dat niet- en een B, Zo doe je dat Beter. We zijn in het werkveld nog allemaal aan het experimenten en leren in het Team van de toekomst. Er is niet een blauwdruk van te geven, die voor elke organisatie hetzelfde werkt of passend is. 

Doel van de filmpjes is om in teams op de filmpjes te reflecteren en om door te praten hoe het in je eigen organisatie beter kan. 

Hoe ga je om met verwachtingen?

Hoe ga je om met een naaste die verwachtingen heeft over de zorg voor haar moeder? Wat doe je als een dochter kritiek heeft op de verzorging van haar moeder? In deze video’s zie je een herkenbare situatie waarin de dochter haar zorgen deelt én hoe je als zorgprofessional daarop kunt reageren. Ontdek hoe goede communicatie niet alleen vertrouwen opbouwt, maar ook helpt om samen het welzijn van de cliënt te verbeteren.

Tip: Ga vanaf het begin in gesprek over de reële, wederzijdse verwachtingen, wensen en grenzen. Leg de afspraken vast in het zorgdossier. Dit is een voortdurend gesprek, want aan alle kanten kunnen situaties zich wijzigen. Evalueer regelmatig hoe het gaat. 

Lees ook op Waardigheid en trots: 11 tips voor samen zorgen

Hoe ga je om met verschillende wensen en waarden? 

Een zoon spreekt je aan op het feit dat zijn moeder een vleeskroket heeft gegeten, terwijl ze haar hele leven vegetariër is geweest. Hoe reageer je als zorgprofessional? Ontdek hoe je als zorgprofessional jouw expertise benut, terwijl je rekening houdt met de wensen en waarden van zowel de cliënt als de familie.

Tip: Het is belangrijk om een goede relatie op te bouwen met de zoon. Door elkaar beter te leren kennen, kun je begrijpen waarom iemand iets doet en hoe je daarop kunt reageren.

Lees ook op Waardigheid en trots: Samen zorgen met mantelzorgers en vrijwilligers

Hoe ga je het welkomstgesprek aan over samen zorgen? 

Hoe ga je het welkomstgesprek aan over samen zorgen?  Wij noemen het hier samen zorgen. Er zijn ook organisaties die noemen het Samen doen of Samen optrekken. Of het Team van de toekomst-gesprek. Hoe voer je als zorgprofessional een familiegesprek of een samen-zorgen-gesprek dat écht aansluit bij de wensen en behoeften van zowel de bewoner als de naaste? Ontdek hoe je een gelijkwaardig gesprek voert, waarin luisteren, vragen stellen en samen afstemmen centraal staan. En leer hoe goede communicatie de basis legt voor optimale samenwerking en zorg!

Tip: Het is belangrijk een rustperiode in te bouwen wanneer naasten moeten bijkomen van de intensieve mantelzorgperiode vlak voor de verhuizing. Maar hou dat contactlijntje. En pak na de rustperiode het gesprek weer op over wat familie kan betekenen in de zorg en het welzijn van hun naaste. Wat mogen we zeker niet van u overnemen?

Hoe ga je om met onenigheid in de familie?

Wat doe je als een familielid onenigheid in de familie met jou deelt? En met jou een bondje probeert te smeden? In dit praktijkvoorbeeld heerst er spanning tussen twee zussen; de dochters van de bewoner. De jongste zus vindt dat de oudste zus geen recht heeft om mee te beslissen over de zorg. Een van de zussen deelt haar mening met de zorgmedewerker. Ontdek hoe je neutraal reageert en vragen stelt zodat de naaste zich gehoord voelt.

Tips: 

• Neem geen positie in, ga niet aan iemands kant staan! Dat is niet altijd eenvoudig. Familieleden nemen je soms apart om hun verhaal, zorgen en frustraties te delen. Hierdoor ontstaat het risico dat er ‘bondjes in het duister’ worden gesloten. Voorkom dat je er tussen komt te staan.
• Geef in het gesprek met familieleden aan dat de spanningen de situatie van de cliënt niet ten goede komt, en stimuleer de familieleden om met elkaar in gesprek te gaan. Opper in complexe situaties de mogelijkheid om een familiegesprek (onder begeleiding van een buitenstaander) te organiseren. 

Hoe te gebruiken? 

1. Bekijk variant A met het team en zet daarna de video stop.
   Iedereen noteert voor zichzelf:
   - Hoe verlopen de start en de afronding van het gesprek?
   - Hoe zijn de taal en de toon?
   - Wat is de houding (non verbaal)
   - Hoe is de bejegening?
   - Wat is de inhoud/boodschap van het gesprek?
   - Wat heeft dit voor gevolg voor het verloop van het gesprek? 
2. Reflecteer met elkaar op wat jullie zien in dit deel van de video
3. Ga met elkaar in gesprek, hoe kan dit beter? (op basis van bovenstaande reflectievragen)
4. Bekijk variant B 'Zo kan het beter' van de video.
   Reflecteer met elkaar op:
   - Welke verbeteringen zijn bruikbaar in jullie werkpraktijk?
   - Wat leren we hiervan en kunnen we verbeteren?
   - Wat ga je morgen anders doen?