Stagiairs Helpende Handen bieden persoonlijke aandacht
Aan de ene kant een tekort aan stageplaatsen, aan de andere kant kwetsbare mensen die graag wat extra ondersteuning krijgen: voor Femke Spruit, directeur-bestuurder van Stichting Helpende Handen Nederland, lag de oplossing voor de hand. Sinds 2011 helpt ze studenten aan een leerzame stageplek en biedt ze wijkbewoners net dat beetje extra steun en aandacht waar ze zo’n behoefte aan hebben. Ook participatiedeelnemers en nieuwe Nederlanders kunnen bij Stichting Helpende Handen terecht voor een oriënterende stage.
Twee vragen met elkaar verbinden
In 2010 deed de gemeente Dordrecht een oproep voor verfrissende initiatieven binnen de Wmo. Femke Spruit trok de stoute schoenen aan, richtte Stichting Helpende Handen Nederland op en zei haar baan als beleidsmedewerker bij een thuiszorgorganisatie in de loop van de tijd vaarwel.
‘Ik wist hoeveel mensen behoefte hebben aan een beetje extra ondersteuning. Een luisterend oor, een spelletje, hulp bij de boodschappen, samen de maaltijd voorbereiden. Ik wist ook dat er een groot tekort aan stageplaatsen was, en is. Voor mij was de oplossing zo vanzelfsprekend! Ik wilde die twee ‘vragen’ met elkaar verbinden.’ Ze kreeg de subsidie.
Tijd om aandacht te geven
Nu, bijna tien jaar later, heeft Stichting Helpende Handen drie locaties in de Drechtsteden en ruim 400 deelnemers per jaar. En biedt ze meer dan 30.000 uur hulp aan wijkbewoners. Wijkbewoners in de breedste zin van het woord: de ‘Helpende Handen’ komen niet alleen bij mensen thuis, maar ook bij bewoners van begeleide woonvormen of een intramurale woonsetting. ‘We begonnen met mbo-studenten niveau 2 die voor lichte, praktische klussen naar klanten toe gingen,’ vertelt Femke.
‘Denk aan hulp bij het huishouden, een boodschapje, het beddengoed verschonen. Al snel bleek er ook behoefte aan aspecten die de kwaliteit van leven raken. Eenzame mensen die een praatje wilden maken bijvoorbeeld. We ontdekten dat we iets magisch in handen hadden: tijd! Onze Helpende Handen hebben tijd om klanten aandacht te geven op een manier die bij hen past.’
‘Drie dagen per week ben ik die extra aandacht’
Kylie is 24 jaar. Via MEE kwam ze bij Stichting Helpende Handen terecht. Ze is nu vaste vrijwilliger in het Parkhuis.
‘Ik heb een opleiding tot administratief medewerker gedaan, maar ik kan geen baan vinden. Waarschijnlijk komt dat door mijn handicap, ik zit in een rolstoel. Ik heb altijd al veel interesse gehad in werken in de zorg. Ik maak graag contact met mensen en zorg graag voor ze. Ik was dus heel blij dat ik vrijwilligerswerk in het Parkhuis kon gaan doen en vervolgens mocht blijven. Drie middagen per week ben ik “de extra aandacht”. Ik zorg dat bewoners een leuke middag hebben. Als ik iemand alleen zie zitten, maak ik gezellig een praatje of doen we een spelletje. En ik help bij activiteiten. Door corona staat het nu even stil. Maar ik hoop dat ik het snel weer kan oppakken, want ik mis het heel erg. Stichting Helpende Handen heeft me gebracht wat ik het liefste doe: voor mensen zorgen. En wie weet kan ik het ooit als betaald werk gaan doen.’
IJzeren mariniersstructuur
Stichting Helpende Handen is sterk in de matching van klant en stagiair én in de begeleiding van de studenten. ‘Toekomstige klanten met een hulpvraag kunnen contact met ons opnemen’, zegt Femke. ‘Vervolgens gaat een van onze coördinatoren langs voor een uitgebreid intakegesprek. We weten dus heel goed waar onze klanten behoefte aan hebben.’ Ook de studenten kennen ze goed, de begeleiding is intensief. ‘We hebben een ijzeren mariniersstructuur. Om half 9 komen de studenten bij ons binnen. Dan hebben we werkoverleg en krijgt iedereen zijn planning voor de dag. Gemiddeld gaan de studenten naar 2 tot 3 klanten voor een bezoek van 2 uur. Daarnaast hebben ze een dik uur om aan opdrachten en hun ontwikkeling te werken. Ze houden bijvoorbeeld een logboek bij waarin ze zelf noteren wat ze denken dat ze geleerd hebben. Eind van de dag komen alle studenten weer terug op de wijklocatie voor een gezamenlijke evaluatie.’
Ieders talenten benutten
Inmiddels lopen bij Stichting Helpende Handen mbo-studenten van alle niveaus en hbo-studenten stage, vooral de jongerejaars. Daarnaast begeleidt de stichting participatiedeelnemers en nieuwe Nederlanders bij oriëntatie op een baan of vrijwilligerswerk. Femke: ‘We proberen altijd ieders talenten te benutten. Studenten die nog niet zo sterk in hun schoenen staan of participatiedeelnemers gaan bijvoorbeeld eerst samen met een hbo-student Toegepaste psychologie op pad.’
Maar ook de klanten spelen een belangrijke rol. ‘Een eenzame wijkbewoonster kookte typisch Nederlandse gerechten met een Eritrese jongen en leerde hem ondertussen Nederlands. Dat vonden ze allebei heel leuk. En een oud-wiskundeleraar met beginnende dementie koppelden we aan een studente die haar rekentoets nog moest halen. Zij nam haar boeken mee, hij genoot ervan om de sommen uit te leggen. Ondertussen dronken ze een kopje thee en kon zijn partner rustig naar haar koor.’
Afspraken over telefoongebruik
Stichting Helpende Handen werkt al vanaf het begin samen met de Dordtse zorgorganisatie het Parkhuis. Manager extramuraal Miranda Mol was direct enthousiast. ‘We hebben veel verschillende plekken waar de Helpende Handen kunnen ondersteunen: de ontmoetingscentra, de dagbehandeling, de werkplaats, op de bus, maar ook intramuraal. Zeker nu het steeds moeilijker is om vrijwilligers te vinden zijn we heel blij met deze jongeren.’ Natuurlijk moet het Parkhuis zelf ook investeren.
‘We begeleiden de jongeren op hun werkplek. En omdat we al snel merkten dat veel Helpende Handen niet goed weten wat dementie is, geven we elke groep die start eerst voorlichting. Dan vertellen we wie we zijn, wie we helpen, wat dementie is en wat we van hen verwachten: contact en interactie met onze cliënten. Daarom maken we ook afspraken over het telefoongebruik, want dat is nog wel eens een dingetje. Jongeren zitten nu eenmaal veel op hun telefoon.’
Miranda benadrukt dat deze investering niet te vergelijken is met de begeleiding van een ‘gewone’ stagiair. ‘We hoeven geen opdrachten na te kijken, geen contact met docenten te hebben, geen verslagen of evaluaties te schrijven, dat doet Stichting Helpende Handen allemaal. Dat scheelt enorm.’
Terug voor een volgende stage
De meerwaarde van Stichting Helpende Handen zit voor Miranda ook in de goede communicatie. ‘De stichting is heel zorgvuldig in de matching. En als studenten soms toch niet op hun plek zijn bij ons, kunnen we dat open en eerlijk aangeven. Dat werkt heel prettig.’ Dat maakt dat het Parkhuis én de jongeren van Stichting Helpende Handen optimaal kunnen profiteren van de samenwerking.
‘We zien de meest fantastische gesprekken ontstaan. Iemand van 17 jaar heeft een heel andere kijk op dingen, cliënten vinden dat ontzettend leuk. En je moest eens weten hoeveel Helpende Handen al hebben leren breien bij ons! In een van onze ontmoetingscentra hebben we een groep dames van rond de 90 die heel graag breien. De Helpende Handen gaan er gezellig bij zitten en krijgen les. Voor de dames is het heerlijk dat ze op deze manier betekenis krijgen voor een ander. Omgekeerd krijgen de studenten bij ons meer oog voor ouderdom, kwetsbaarheid en ziekte. Een heel aantal kiest na de stage bewust voor een zorgopleiding op niveau 3 of 4. Omdat dit is wat ze willen. En dan komen ze weer bij ons terug voor een volgende stage.’
‘Ik wist niet hoe ik een gesprek met een oudere met dementie moest beginnen’
Awet is 20 jaar. Hij komt uit Eritrea en woont nu 4 jaar in Nederland. Voor zijn opleiding zorg en welzijn niveau 2 liep hij via Stichting Helpende Handen stage bij het Parkhuis.
‘Het was mijn eerste stage in de zorg en ik heb echt heel veel geleerd. Ik doe een opleiding in de zorg omdat ik het leuk vind om over het menselijk lichaam te leren. Ook wil ik mensen helpen die daar echt behoefte aan hebben. Maar voor ik bij Het Parkhuis begon vond ik het best eng om contact te maken met ouderen met dementie. Ik wist niet hoe ik een gesprek moest beginnen. Toen ben ik heel veel informatie gaan zoeken op internet en ging het snel beter. Ik vond mijn stage ontzettend leuk. Mijn tweede stage loop ik nu in de gehandicaptenzorg. Daar kon ik gelijk contact maken met de cliënten, dankzij Helpende Handen. Als ik straks klaar ben met mijn opleiding ga ik zeker een vervolgopleiding doen. Misschien wel verpleegkunde, als dat niet te moeilijk is met de taal. Maar dat ik verder ga in de zorg staat vast.’
Minder eng om een verpleeghuis binnen te gaan
Miranda heeft nog meer mooie voorbeelden. Zoals de Helpende Handen die op de werkplaats voor mensen met Korsakov samen met cliënten aan het werk gaan en ondertussen een praatje maken. Of de jongen met een sportachtergrond die aan de praat raakte met een cliënt die dolgraag naar de sportschool wilde, maar dat niet alleen kon.
‘Toen is dat een deel van zijn opdracht geworden: 2 keer per week samen naar de sportschool.’ Andere organisaties raadt ze aan vergelijkbare samenwerkingen op te zoeken. ‘Die persoonlijke aandacht voor de cliënten is zo waardevol. Ik vind de naam ook fantastisch gekozen, Helpende Handen, dat is precies wat ze doen.’ Maar er is meer.
‘Door deze Helpende Handen bij ons welkom te heten, maken we de zorg beter benaderbaar. Het wordt minder eng een verpleeghuis binnen te gaan, om een praatje te maken met iemand met dementie. Dan kiezen jongeren toch makkelijker voor de zorg. Bovendien gunnen we jongeren een goede stageplek, waar ze kunnen ontdekken of dit is wat ze willen. En willen ze het niet, dan is het ook goed. Maar ze moeten wel de kans krijgen dat te ervaren.’
Ook een Stichting Helpende Handen opzetten?
Stichting Helpende Handen is een lokaal initiatief, maar directeur-bestuurder Femke Spruit werkt – tegen een normale vergoeding – graag mee aan uitbreiding. ‘In Culemborg en Tiel bijvoorbeeld, heb ik met Zorgcentra De Betuwe het Team van de Buurt opgezet. Ik deel mijn kennis graag en biedt ook praktische ondersteuning. Maar je moet wel aan een aantal voorwaarden voldoen. Zoals geld om coördinatoren in dienst te nemen en een eenvoudige locatie van waaruit je kunt werken. Ook hebben wij poloshirts voor de Helpende Handen, zodat ze goed herkenbaar zijn. Verder een paar fietsen, voor studenten die met het openbaar vervoer komen. Anders kunnen ze de wijk niet in. Sommige studenten hebben we eerst leren fietsen!’
Convenant voor een flexibele schil
Vlak voor de coronapandemie stonden het Parkhuis en Stichting Helpende Handen op het punt een convenant te ondertekenen. Dat is nu even uitgesteld. In het convenant staat dat het Parkhuis Stichting Helpende Handen 2 fte minimumloon betaalt. In ruil daarvoor krijgt de organisatie een flexibele schil aan Helpende Handen die ze zelf nooit zou kunnen organiseren.
Meer weten
- Bekijk de website van de Stichting Helpende Handen
- Meer over personeelssamenstelling of arbeidsmarkt in de verpleeghuiszorg
Deel deze pagina via:
