Community Care Dongen: anders werken en echt naar cliënt én netwerk kijken

Community Care Dongen (CCD) is één van de drie experimenten die plaatsvinden onder de noemer domeinoverstijgende samenwerking. Albert Vlemmix, bestuurder van Maria-Oord, was vanaf het begin betrokken bij de ontwikkeling CCD. Hij looft de voordelen: kostenbesparing, betere samenwerking, een grotere inzet van het informele netwerk en mantelzorgers die ontlast worden.

De pilot CCD ging na jarenlange voorbereidingen officieel op 1 mei 2018 van start. Hierin werkt zorgorganisatie Maria-Oord samen met de gemeente Dongen en zorgverzekeraar en zorgkantoor VGZ.

3 experimenten domeinoverstijgende samenwerking

Domeinoverstijgende samenwerking, onder die noemer gingen drie experimenten start. Met als uitgangspunt: goede zorg voor kwetsbare ouderen. Zodat zij in hun eigen vertrouwde omgeving kunnen blijven wonen. Het resultaat mag er zijn, zo blijkt uit evaluatieonderzoek. Kwetsbare ouderen kunnen beter hun eigen leven leiden door samenwerking over de domeingrenzen van het zorgstelsel. En, beslist niet onbelangrijk: met domeinoverstijgend werken worden veel kosten bespaard. Meer horen over domeinoverstijgend samenwerken? Bekijk de video’s van de bijeenkomst ‘Zicht op domeinoverstijgend samenwerken’ op 12 mei 2021.

Community Care in Dongen, wat houdt dat in?

‘Het is een andere manier van het ondersteunen van ouder wordende mensen met geheugenproblemen en vaak ook lichamelijke klachten. Daarvoor zetten wij de leefcoach in. Die kan over de domeinen van Wmo, Zvw en Wlz alle zorg en ondersteuning regelen die mensen nodig hebben. Die doorzettingsmacht heeft de leefcoach dankzij onze samenwerking met de gemeente Dongen en VGZ. Voor mantelzorgers is de leefcoach iemand die meedenkt en mee coördineert, zodat een gevoel van rust en veiligheid ontstaat. De leefcoach heeft echt tijd om met mensen en hun naasten te praten over wat nodig is om langer thuis te kunnen blijven wonen.’

Zorg zonder schotten in de financiering

Kostenbesparing is mogelijk door zorg in te richten zonder rekening te hoeven houden met schotten in de financiering: de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), de Zorgverzekeringswet (Zvw) en de Wet langdurige zorg (Wlz).

Wat betekent dit voor de medewerkers van Maria-Oord?

‘Alle medewerkers die contact hebben met klanten, zijn blij met deze nieuwe werkwijze. In een scholingstraject hebben ze anders leren kijken naar cliënten. En omdat de leefcoach echt naar boven haalt wat mensen willen, kunnen medewerkers daar beter op inspelen. Het gaat om een bepaalde mindset; hoe voelt die cliënt zich vertrouwd en veilig? Dat kan best betekenen: een keer wat minder poetsen en wat meer praten, omdat de cliënt verdrietig is en daar behoefte aan heeft.’

En wat vinden cliënten ervan?

‘Cliënten zijn positief: er wordt meer naar hen geluisterd en ze voelen zich veiliger. Inmiddels hebben de leefcoaches ook een goed contact met praktijkondersteuners van de huisarts. Mensen hoeven niet meer overal hun verhaal opnieuw te doen. En wat ze ook fijn vinden, is dat een leefcoach snel kan schakelen als er voorzieningen of regelingen nodig zijn.’

Wat zijn de resultaten van Community Care?

‘We zien dat mensen nu inderdaad langer thuis kunnen blijven wonen. De kosten voor thuiszorg en Wmo-voorzieningen nemen toe, maar opname in het verpleeghuis wordt gemiddeld met acht maanden uitgesteld. Zo bespaar je juist geld, gemiddeld bijna 40.000 euro per cliënt. Maar het is veel meer dan een verhaal over geld, het gaat over cultuur en gedrag. Je moet loslaten hoe het was en medewerkers anders naar cliënten laten kijken. Dat vergt training en kost heel veel tijd. Maar ik ben er altijd in blijven geloven. En nu zien we de voordelen: kostenbesparing, betere samenwerking, een grotere inzet van het informele netwerk en mantelzorgers die ontlast worden. Wij willen de pilot daarom heel graag met twee jaar verlengen. Daarover zijn we nu in gesprek met VWS.’

Leefcoach aan het woord

Maria-Oord heeft vier leefcoaches. De 28-jarige Kim Graauwmans combineert haar werk als wijkverpleegkundige sinds maart 2020 met een functie als leefcoach.

‘Die functie leefcoach en de visie die erbij hoort, spraken mij meteen aan: de insteek is dat mensen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen, op een veilige en verantwoorde manier. Als leefcoach begeleid ik mensen hierin en breng ik in kaart wat daar voor nodig is. Dat is maatwerk, want het is echt voor iedereen anders. Ik regel de hulp die mensen nodig hebben: van thuiszorg tot ondersteuning in de mentale gezondheid, bijvoorbeeld door een psycholoog of welzijnswerker. Maar ook de informele hulp, omdat ik vanaf de start een relatie aanga met de cliënt én diens netwerk. Zodoende weet ik hoe ik dat netwerk kan inzetten. Vaak gaat het om familie, andere keren zijn het de buren die een belangrijke rol kunnen spelen.’

‘Als leefcoach kijk ik anders naar cliënten dan als wijkverpleegkundige en steek ik veel meer in op die vertrouwensband. Dat is heel waardevol, want zo weet je precies wat iemand nodig heeft. Mijn ervaring is dat cliënten je ook zien als een vertrouwenspersoon, als een laagdrempelig aanspreekpunt.’

‘Wat ik ontzettend fijn vind, is dat wij die professionele hulp zelf en heel snel kunnen regelen, over de domeinen heen. Evenals praktische zaken, zoals een beugel bij het toilet. Daarvoor hoeft de cliënt niet eerst naar het gemeentelijke Wmo-loket.’

‘Maar de grote kracht van CCD is toch dat ik echt tijd heb om de cliënt en diens netwerk goed te leren kennen. Dat helpt vaak om een opname uit te stellen, want je weet wat de cliënt aan (in)formele zorg op maat nodig heeft. Of wat nodig is om het netwerk van iemand te ontlasten. Ik hoop dat we zo mogen blijven werken. En tegen wie hier mee begint, zou ik zeggen: kijk vooral steeds weer met een frisse blik naar de cliënt en wat die nodig heeft om met kwaliteit van leven thuis te kunnen blijven wonen. Want daar draait het om.’

Talkshow Domeinoverstijgend samenwerken in Dongen

Op het Waardigheid en trots-congres op 4 juli 2022 vond een talkshow-sessie plaats over domeinoverstijgend samenwerken en de ervaringen in Dongen. Aan tafel zaten Vilans-expert Sandra Dahmen, Maria-Oord-bestuurder Albert Vlemmix, leefcoach Kim Graauwmans en via een online verbinding Kirsten Diehl, beleidsadviseur Wmo bij de gemeente Dongen.

Bekijk hieronder de opname van deze sessie:

Meer zien van het Waardigheid en trots-congres 2022? Bekijk de andere sessies, de talkshow en de plannen van minister Conny Helder.

Naar de terugblik van het congres

Dit was het eerste interview in een drieluik over de experimenten domeinoverstijgend samenwerken. Lees ook deel 2: Hollandscheveld: burgerkracht benutten om zorg duurzaam in te richten en deel 3: Domeinoverstijgend samenwerken Ede: klant meehelpen om regie te voeren.