Aan de slag met de Wet zorg en dwang

Sinds 1 januari 2020 is de Wet zorg en dwang een feit. Het doel van de wet is om onvrijwillige zorg voor mensen met dementie of een verstandelijke beperking zo veel mogelijk te voorkomen en hen te beschermen tegen de nadelen van onvrijwillige zorg of opname. Het uitgangspunt van de Wet zorg en dwang is ‘Nee, tenzij’. Dat wil zeggen dat onvrijwillige zorg in principe níet mag worden toegepast, tenzij er sprake is van ernstig nadeel, bijvoorbeeld wanneer iemand zichzelf of anderen in levensgevaar brengt. Onvrijwillige zorg is een allerlaatste optie.

Voorbeeldbeleidsplan Wet zorg en dwang

Een van de voorwaarden van de wet is het maken van een beleidsplan Wet zorg en dwang. In dit beleidsplan leg je als organisatie vast wat je visie is op vrijheid en zorg en hoe je in de praktijk vormgeeft aan de onderdelen van de wet. Persoonsgericht kijken en multidisciplinair samenwerken zijn hierbij essentieel. Ter ondersteuning heeft Vilans een voorbeeldbeleidsplan Wet zorg en dwang gemaakt dat zorgorganisaties kunnen gebruiken om hun eigen plan in te vullen.

Het voorbeeldbeleidsplan geeft de onderdelen van de wet goed weer en biedt ruimte voor eigen invulling. Elke organisatie kan de tekst aanpassen aan haar eigen wensen. In de diverse hoofdstukken staan in blauw de vragen waarmee je de tekst nog specifieker kunt maken voor de eigen organisatie. Ook vind je er een opzet van een implementatieplan om zelf in te vullen. Hierin staat beschreven aan welke dingen je moet denken en wat je moet regelen. Door het invullen van het implementatieplan maak je je beleidsplan concreet.

Ook staat er in het voorbeeldbeleidsplan meer informatie over onvrijwillige zorg, het stappenplan en wie hierbij betrokken zijn, informatie over onvrijwillige opname en de klachtenregeling Wzd. Het is te gebruiken voor allerlei typen organisaties. Vooral voor middelgrote en kleine organisaties met beperkte stafcapaciteit kan dit erg handig zijn.

Enkele tips voor het gebruik van dit voorbeeldbeleidsplan:

  • In dit document spreken we over een zorgplan of ondersteuningsplan, hiermee wordt het zorgplan bedoeld zoals genoemd in de wet. Kies de term die voor jouw organisatie en doelgroep van toepassing is. Ook kun je op diverse plekken je organisatienaam invullen.
  • Ga samen met een multidisciplinaire groep aan de slag om dit voorbeeldbeleidsplan samen door te lopen en te bespreken welke aanvullingen voor jouw organisatie wenselijk zijn. Zo zorg je ervoor dat jullie plan geen papieren tijger wordt én maak je meteen een start met multidisciplinaire samenwerking in de geest van de Wet zorg en dwang vanuit verschillende invalshoeken.
  • Een beleidsplan gaat pas leven als medewerkers ervan op de hoogte zijn en er in praktijk gebruik van maken. Dat kun je doen door het beleidsplan als naslagwerk te gebruiken bij vragen in de praktijk. Maar ook door bijvoorbeeld bij scholingen medewerkers het beleidsplan vooraf toe te sturen met enkele huiswerkvragen. Bijvoorbeeld: zoek eens op wat de verschillen zijn tussen de Bopz en de Wet zorg en dwang. Of: wie vervult in jouw organisatie de rol van zorgverantwoordelijke? Je kunt hiervoor de vragen in de inhoudsopgave gebruiken.

Ondersteuning implementatie Wet zorg en dwang

Vanuit het programma Waardigheid en trots op locatie (WOL) is voor verpleeghuizen ondersteuning op maat mogelijk bij implementatie van de Wet zorg en dwang, bijvoorbeeld in de vorm van expertsessies, inzet van netwerken of het aanreiken van tools en instrumenten om de kwaliteit te verbeteren. Ook biedt Waardigheid en trots intensievere ondersteuning op maat zoals veranderkundige- en/of inhoudelijke ondersteuning, procesbegeleiding tijdens het traject, of anderszins.

Lees meer over ondersteuning vanuit Waardigheid en trots op locatie bij de implementatie van de Wet zorg en dwang.

Bron: Vilans

Meer weten

Geplaatst op: 14 augustus 2020
Laatst gewijzigd op: 26 april 2022