Naar hoofdinhoud Naar footer

Veelgestelde vragen over Wlz en cliëntondersteuning

Gepubliceerd op: 30-04-2025

Wanneer heeft een cliënt een Wlz-indicatie nodig? Wat is de waarde van cliëntondersteuning? Deze onderwerpen leven bij veel zorgprofessionals. Lees antwoorden op veelgestelde vragen over de overgang van Wmo naar Wlz en wat een cliëntondersteuner kan betekenen.

Nee, ondersteuning en zorg kan in veel gevallen ook vanuit de Wmo en Zvw geboden worden. De term Wet langdurige zorg kan verwarrend zijn. Die suggereert dat iedereen voor langdurige zorg een Wlz-indicatie nodig heeft. Een cliënt met ondersteuning vanuit de Wmo denkt misschien dat hij voor langdurige begeleiding een Wlz-indicatie nodig heeft. Dat is echter lang niet altijd zo. Als iemand bijvoorbeeld langdurig twee begeleidingsmomenten per week nodig heeft, dan voldoet hij daarmee nog niet aan de criteria van de Wlz. Een van de criteria is namelijk dat iemand 24 uur zorg in nabijheid en/of toezicht nodig heeft.

Als iemand een Wlz-indicatie heeft gekregen en hulp nodig heeft bij het regelen van langdurige zorg, dan kan hij terecht bij het zorgkantoor of een gecontracteerde onafhankelijke cliëntondersteuner (OCO Wlz). Het zorgkantoor of een OCO Wlz geven gratis advies, denken mee over passende zorg en bieden ondersteuning bij gesprekken met bijvoorbeeld zorgverleners. Daarnaast adviseren ze bij het kiezen van een zorgaanbieder, geven informatie en advies over de Wlz en beantwoorden vragen over wachttijden.

Heeft een cliënt nog geen Wlz-indicatie of wil hij hulp bij het aanvragen van een Wlz of begrijpen van zorg? Dan kan een onafhankelijke cliëntondersteuner (OCO) vanuit de Wmo helpen. De OCO Wmo geeft onafhankelijk en gratis advies, denkt met cliënt en naasten mee over passende zorg en ondersteunt bij gesprekken met bijvoorbeeld het CIZ of het zorgkantoor. 

Nee, dit moet de toekomstige PGB-beheerder echt zelf doen. Het PGB is juist bedoeld voor cliënten die zelf hun zorg kunnen regelen. Een onafhankelijk cliëntondersteuner kan wel informatie en advies geven.

  • Een onafhankelijke cliëntondersteuner helpt mensen kosteloos bij het vinden, regelen en begrijpen van zorg of ondersteuning, bijvoorbeeld via de Wmo of Wlz. Deze ondersteuning is onafhankelijk en gericht op het belang van de cliënt. 
  • Een mantelzorgmakelaar ondersteunt mantelzorgers door regeltaken over te nemen, zoals het aanvragen van zorg, contact met instanties of het organiseren van verlof. Dit helpt mantelzorgers om werk, privé en zorg beter te combineren. Mantelzorgmakelaars werken soms voor gemeenten of zorgverzekeraar, maar kunnen ook als zzp’er werken. De kosten worden niet altijd vergoed.
  • Een zorgmakelaar is er vooral voor mensen met complexe zorgvragen. Zij brengen de zorgbehoefte in kaart en zoeken passende zorgaanbieders. Zorgmakelaars werken soms voor gemeenten of zorgverzekeraars en zijn niet altijd onafhankelijk. De kosten worden niet altijd vergoed. 

Nee, dat kan zeker niet altijd. Als de zorgvraag toeneemt, dan kan een cliënt een Wlz-indicatie aanvragen bij het CIZ en bij een positief indicatiebesluit wordt deze ook afgegeven. Het zorgkantoor neemt vervolgens contact op met elke nieuwe Wlz-cliënt. De tendens is om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen met een Wlz-indicatie, omdat er niet altijd plek is in een verpleeghuis, maar ook omdat mensen zelf graag thuis of in een woonvorm Wlz-zorg ontvangen. In een verpleeghuis verblijven zal het zorgkantoor dan ook zeker niet als eerste adviseren.

Uitgangspunten zijn ‘zelf als het kan’, ‘samen thuis als het kan’ en ‘digitaal als het kan’. Langer thuis is zeker de tendens voor de toekomst. En dat geldt voor alle sectoren in de Wlz, zoals verzorging & verpleging, geestelijke gezondheidszorg en gehandicaptenzorg. Lees meer over deze uitgangspunten in dit artikel over het overheidsprogramma Wozo.

De eigen bijdrage hangt van meerdere factoren af. Het CAK berekent deze bijdrage. Hierbij kijkt het CAK:

  • naar de zorgvorm die de cliënt ontvangt
  • naar het inkomen en vermogen
  • of de cliënt thuis woont, samenwoont, en zo ja, met wie, of in een zorginstelling woont

Over het algemeen is de eigen bijdrage bij een verblijf in het verpleeghuis hoger dan bij VPT. En die is weer hoger dan bij een MPT. Als iemand minder dan 20 uur zorg per maand ontvangt, dan geldt een minimale eigen bijdrage. Dit geldt voor cliënten die zorg vanuit een MPT ontvangen. Op de website van het CAK staat een rekenhulp waarmee cliënten een inschatting kunnen maken van de eigen bijdrage.

Weg naar passende Wlz-zorg

Loreen Loman, adviseur kennismanagement van Vilans: ‘Zowel cliënten en naasten als zorgverleners worstelen vaak met de vraag: hoe vind ik mijn weg naar passende Wlz-zorg? Daarom heeft Waardigheid en trots voor de toekomst een wegwijzer gemaakt met stapsgewijze uitleg over het traject naar passende Wlz-zorg. Je leest er hoe de Wlz zich verhoudt tot andere wetten en op welke momenten waarop cliëntondersteuning mogelijk is.’

Download de wegwijzer ‘In 4 stappen naar Wlz-zorg op maat’.

Overgang van Wmo naar Wlz en waarde van cliëntondersteuning

Waardigheid en trots voor de toekomst en Movisie organiseerden op 15 april 2025 het webinar ‘De overgang van Wmo naar Wlz en de waarde van cliëntondersteuning’. Gastsprekers Hanneke Binnendijk, senior beleidsmedewerker Wlz bij zorgkantoor Zorg en Zekerheid, en Janneke Meulen, Onafhankelijk cliëntondersteuner bij MEE De Meent Groep, spraken over een soepele overgang van de Wmo naar de Wlz.

Beiden onderstrepen het grote belang van onafhankelijke cliëntondersteuning en domeinoverstijgende samenwerking in dit proces. Zij gaven antwoord op de veelgestelde vragen in dit artikel.

Deel deze pagina via:

Stel je vraag aan

Soort

Achtergrond

Organisatie / Uitgever

Waardigheid en trots voor de toekomst