Is de woonhulp een zegen of blok aan het been?
De woonhulp. Een functie die je steeds vaker aantreft op de werkvloer van verpleeghuizen. Maar wat doet zo’n woonhulp precies en biedt de woonhulp daadwerkelijk werkdrukverlichting voor de zorgprofessional? We nemen een kijkje bij verpleeghuis De Die van Cordaan in Amsterdam-Noord, waar de woonhulp inmiddels goed geïntegreerd is én omarmd wordt.
Eerst even wat cijfers. De vacatures in de ouderenzorg blijven oplopen; tot 2022 zijn er – naar verwachting – 187.500 nieuwe medewerkers nodig (bron: branchevereniging Actiz). Er moeten maatregelen genomen worden om aan die enorme vraag te kunnen voldoen. Waarom niet mensen met een (lichte) afstand tot de arbeidsmarkt inzetten? Zij willen graag onderdeel zijn van de maatschappij en door hen verantwoordelijkheden te geven, stijgt hun zelfvertrouwen en geluk. Door bepaalde taken over te nemen van verzorgenden, wordt bij hen de werkdruk iets verlicht. Win-win dus, zo dachten ze bij Stichting Calibris Advies, die een opleiding tot woonhulp bedacht.
Cordaan heeft behalve meerdere verpleeghuizen ook een leerwerkbedrijf voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en biedt sinds de zomer de opleiding tot woonhulp aan. De leerlingen kunnen direct aan de slag in één van de verpleeghuizen. De introductie is zo’n succes dat er inmiddels voor vijftig woonhulpen een baangarantie is.
Leerwerkbedrijf
We spreken met Geke de Jong, werkbegeleider bij Cordaan. Zij begeleidt de leerlingen van het leerwerkbedrijf op de werkvloer. ‘De opleiding bestaat uit dertien modules. Per leerling wordt bekeken welke modules haalbaar zijn en welke niet. Zo hebben wij bijvoorbeeld een leerling die alleen de module wasberging heeft gehaald. Zij werkt nu op de linnenkamer van De Die en daar is ze ontzettend gelukkig mee’, vertelt Geke.
Op dit moment heeft woonhulp Charissa (33) de module Ouderenzorg bijna afgerond. Ondertussen is ze letterlijk onmisbaar geworden op de afdeling dementiezorg van De Die. ‘Dat is het mooie van de opleiding Woonhulp: deelnemers kunnen stap voor stap een stukje van de opleiding doen in hun eigen tempo, maar kunnen ondertussen wel al aan de slag!’, aldus Geke.
Licht verstandelijke beperking
Charissa werkt bijna een jaar bij De Die. Ze heeft een licht verstandelijke beperking en woont begeleid. Voor ze bij Cordaan terecht kwam, werkte ze ook al in de ouderenzorg. ‘Maar dat vond ik een stuk minder leuk, omdat ik daar helemaal geen begeleiding kreeg.’
Misschien is de lichte beperking van Charissa ook wel direct haar kracht. Ze maakt zich niet zo snel druk over zaken die allemaal nog moeten gebeuren en beschikt daarom een natuurlijke rust over zich, waar de cliënten heel goed op reageren.
Band met cliënt
Charissa geniet op haar beurt enorm van haar contact met de bewoners. ‘Ik bouw echt een band met deze mensen op. Dat kan natuurlijk ook niet anders; ik zie de mensen elke dag!’ Charissa was dan ook behoorlijk verdrietig toen één van haar vaste cliënten eind vorig jaar overleed. ‘Ik had heel goed contact met hem. Hij was agressief naar al het personeel, behalve naar mij. Ik was op een gegeven moment nog de enige die hem zijn medicijnen kon geven.’
Het goede contact met de cliënten wordt door iedereen op de afdeling opgemerkt. ‘Topmokkel is het!’, roept een dame vanaf de andere kant van de huiskamer over Charissa, terwijl zij bezig is met meneer Tardy. Mevrouw Tardy is er ook. ‘Sinds Charissa zich ontfermt over mijn man, kan ik met een gerust hart een keertje een dag overslaan. Ik weet dat zij erop let dat hij voldoende eet. Voor Charissa er was, durfde ik geen dag weg te blijven. Het is een engel!’, zegt mevrouw Tardy over de woonhulp.
De dag van woonhulp Charissa begint met meneer Klasen, een echte heer, helpen bij aankleden. ‘Dan vraagt hij: “Zie ik er goed uit?” Dan antwoord ik met “ja” en dan gelooft hij mij niet. Dan lopen we samen naar de spiegel en dan begint hij te lachen. Daarna help ik meneer Tardy bij het eten van zijn broodje. Daar is niet alleen hij blij mee, maar ook zijn vrouw. Zij vertrouwt mij helemaal en dat vind ik echt heel fijn!’ zegt Charissa trots.
Begeleiding voor woonhulp
Geke vertelt dat Charissa af en toe wel een steuntje in de rug kan gebruiken, zeker voor wat betreft haar communicatie met de verzorgenden. ‘Dat was in het begin best even wennen voor haar. De verpleegkundigen zijn druk en hebben naar elkaar aan een kort woord genoeg. Voor Charissa komt dat kortaf en misschien zelf onaardig over, terwijl dat niet zo bedoeld is. Ik ben er om haar daarin te helpen en haar te leren daarmee om te gaan.’
Punt van aandacht bij de woonhulp is dat zij toch vaak een andere manier van communiceren vergen van de mensen om hen heen, vanwege hun (lichte) verstandelijke beperking. ‘Ik moest bijvoorbeeld wennen aan de verpleegkundigen die mij soms kortaf wat vroegen of mij niet konden helpen. Daar werd ik onzeker van’, zegt Charissa. Werkbegeleider Geke de Jong is er dan om haar te ondersteunen.
Bewoner krijgt de aandacht die hij verdient
Want de zorgprofessionals zijn echt blij met de komst van de woonhulp. Verpleegkundige Corine Koekkoek: ‘Het is heel fijn om Charissa te hebben. Zij heeft de tijd en het geduld om rustig een half uur te gaan zitten met een bewoner. Als wij dat doen, weten we welke stapel werk er nog op ons wacht aan de zorgkant. Dus wassen, aankleden, wondzorg ed. Het geeft mij rust dat zij deze taak nu overneemt en dat de bewoners dus toch de aandacht krijgen die zij verdienen.’
Dus de omgang met Charissa vraagt niet meer tijd? ‘Nee dat valt echt wel mee. Natuurlijk heeft ze soms even een schouderklopje nodig of duurt het wat langer haar iets uit te leggen. Maar over het algemeen levert haar aanwezigheid alleen maar tijd op.’
Geke haakt in: ‘Vergeet niet dat de zorgprofessionals al een groot empathisch vermogen hebben hè. Anders zouden ze niet in de zorg werken’, lacht ze.
Werkbegeleider wel essentieel
Daarbij is Geke het aanspreekpunt voor Charissa als ze echt ergens mee zit. ‘Die taak komt bij Cordaan niet bij de verzorgenden terecht, maar bij ons, de werkbegeleiders. Wij waken er ook voor dat de woonhulpen niet overvraagd worden.’
Pien de Jong, directeur P&O bij Cordaan, is ontzettend blij met de introductie van de woonhulp. ‘Het stuitte in eerste instantie op een beetje weerstand van het personeel. Maar inmiddels is iedereen er van doordrongen dat de woonhulp een aanwinst is. Wel ben ik ervan overtuigd dat de organisatie gebaat is bij de investering voor een werkbegeleider. Dan voorkom je irritatie bij de zorgprofessional en kun je voldoende ondersteuning bieden aan de woonhulp.’
Personeelstekorten in de zorg? Niet als je nu actie onderneemt en bereid bent anders te gaan denken en werken. Dat is de stellige overtuiging van Pien de Jong, directeur personeel en organisatie bij zorgorganisatie Cordaan.
Meer weten
Deel deze pagina via:
