Muziektherapie in het verpleeghuis: hoe zet je het in om een positief effect te krijgen?

Dat muziek voor veel mensen een belangrijke rol in het dagelijks leven speelt, is geen nieuws. Voor sommigen is dat in de vorm van muziektherapie: een methodische vorm van zorgverlening waarbij muziek wordt ingezet om mensen te helpen met problemen op emotioneel, sociaal of cognitief vlak. Het kan waardevol zijn, omdat het negatieve emoties kan omzetten naar positieve emoties.

Sherida: ‘Zo was er een nieuwe bewoner die heel somber was en alle hulp afwees. Hij ging spontaan dansen op What A Wonderful World van Louis Armstrong. Zijn vrouw was erbij toen het gebeurde en wist niet wat ze meemaakte.’

Muziek roept herinneringen op

Muziek kan helpen in de ondersteuning wanneer iemand bijvoorbeeld angstig of onrustig is. Het kan ook een manier zijn om met iemand (weer) in contact te komen zonder dat daar een gesprek voor nodig is; zo bracht pianomuziek van Chopin weer herinneringen op bij een bewoner van Zinzia Zorggroep.

• Lees het artikel Muziek als dagelijks ‘instrument’ in verpleeghuiszorg bij Zinzia Zorggroep

Het uiten van wensen en behoeftes

Sommige bewoners kunnen zich lastig verbaal uiten over wat zij graag zouden willen. Daarom ontwikkelden Janine en Yves, vanuit hun achtergrond in drama- en muziektherapie, een methodiek die hen én de bewoner helpt om wensen en behoeftes in kaart te brengen.

• Lees het artikel Wensen en behoeftes in kaart brengen door welzijnscoaches

Hoe muziektherapie door de mist van dementie kan breken

‘De bewoners worden ‘s ochtends rustig wakker met een liedje van vroeger. Het opstaan en de zorghandelingen verlopen daardoor soepeler’, zegt EEV’er Gezina Jansen. Met de MuziekGeluk-methodiek wordt er muziek van vroeger afgespeeld met tot nu toe erg positieve resultaten. ‘Je ziet hoe muziek door de mist van de dementie kan breken.’

• Lees het artikel Muziek-methodiek zorgt voor soepele zorg en gelukkige bewoners

Zingen helpt ook, met of zonder muziek

Mensen met dementie hebben behoefte aan herkenning. Het zingen van herkenbare liedjes werkt daarbij goed; dat ontspant en leidt af van de beperking. En dat kan altijd en overal, met of zonder muziek. ‘Al is het een bekend kinderliedje van vroeger, dat geeft de bewoners de gelegenheid om in te vallen en mee te zingen’, zegt Monika Eberhart, dementiedeskundige.

• Lees het artikel Zinvolle dagbesteding bij dementie: ‘Er kan meer dan je denkt’

Music & memory: minder onrust en angst

Wat zou muziek voor de bewoners kunnen betekenen? Hoe zou je het in kunnen zetten? Dat waren belangrijke drijfveren om met Music & memory te starten. De positieve effecten: een toegenomen bewustzijn, minder onrust en angst, betere spraak en minder pijn.

• Lees het artikel Bewoners genieten met Music & memory

Het magische effect van muziek op mensen met dementie

Voor mensen met dementie zitten de dagen soms vol eenzaamheid en faalmomenten, met muziek kun je ze uit hun isolement halen en geluksmomentjes laten beleven. Astrid Nijssen, oprichter van Music Care: ‘Wat muziek voor een effect heeft op deze doelgroep is magisch. Er was zelfs een man die na een jaar stilte weer ging praten!’

• Lees het artikel Het magische effect van muziek op mensen met dementie

Klassieke muziek met appeltaart

Stichting Appeltaartconcerten organiseert klassieke concerten in zorginstellingen door het hele land. Voor zowel bewoners als medewerkers is dat een momentje voor rust en ontspanning. ‘Deze generatie heeft altijd veel naar klassieke muziek geluisterd; ze worden er rustig en ontspannen van’, zegt Truus de Groot van AxionContinu.

• Lees het artikel Genieten van échte klassieke muziek met appeltaart

Technologische toepassingen met muziek

Muziekkussen

‘Warme technologie’ kan helpen om het leven voor mensen met dementie aangenamer te maken, dat is gebruiksvriendelijke, niet-intimiderende technologie die persoonlijk versterkend is. Een voorbeeld daarvan is een muziekkussen; als je je hand op de vlakken van het kussen ligt, speelt het muziek en geluiden af die herinneringen kunnen oproepen.

• Lees het artikel Warme technologie voor mensen met dementie

MusicChair

In een stoel zitten, muziek luisteren en geen omgevingsgeluiden meer horen: met de MusicChair kan het. De muziek komt uit de zijkant, dus mensen in de omgeving horen de muziek niet; je kan je helemaal terugtrekken in je eigen wereld.

• Lees het artikel De MusicChair brengt bewoners weer in contact met muziek

Joy: persoonlijke muziek

Stralende ogen, meedeinen of verdriet: dat kan muziek met bewoners doen. Medewerkers kunnen nu de Joy gebruiken; een muziekdrager met persoonlijke muziek voor 5 momenten op de dag: opstaan, bewegen, douchen, ontspanning, slapengaan. Wij gebruiken de Joy specifiek bij mensen met dementie.

• Lees het artikel Prettiger zorgen met de juiste muziek op het juiste moment door Joy

Meer weten

• Praktijkervaringen technologische toepassingen in de verpleeghuiszorg
• Zinvolle dagbesteding bij dementie: ‘Er kan meer dan je denkt’