Grijs, groen en gelukkig in de verpleeghuiszorg van Pennemes

Het verbeteren van de kwaliteit van zorg in verpleeghuizen kan op vele manieren. Door een bijdrage van de Nationale Postcodeloterij kan Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid (IVN) zorgorganisaties ondersteunen bij groene interventies, die bewezen invloed hebben op het welbevinden van de bewoners. Organisaties die interesse hebben, kunnen zich aanmelden voor dit programma, met de naam Grijs, groen en gelukkig. Dat deed ook Pennemes.

‘Grijs, groen en gelukkig’ is het antwoord op de vraag hoe we oud willen worden, zegt Bastiaan Verberne. Verberne is projectleider van dit project van IVN, het Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid. Het project heeft voor drie jaar een bijdrage gekregen van de Nationale Postcodeloterij om organisaties in de ouderenzorg te ondersteunen bij het ‘vergroenen’ van de organisatie.

Groene zorginterventies

Een van die organisaties is Pennemes, een groene innovatieve zorgorganisatie volgens Verberne. “IVN wil een revolutie in de ouderenzorg ontketenen. Pennemes was daarmee al bezig voordat Waardigheid en trots het licht zag. Zij hadden al groene zorginterventies als een beleeftuin en knuffelkippen en kunnen de vergroening versnellen dankzij de steun van de Nationale Postcodeloterij.”

Bij IVN willen ze mensen laten ervaren dat ‘groen’ een positief effect heeft op de gezondheid. Zowel lichamelijk als geestelijk. ‘Groen’ kan eenzaamheid door een gebrek aan activiteiten tegengaan. “Door ouderen in contact met natuur brengen, willen we allerlei gezondheids- en welzijnseffecten realiseren. Gezondheidsproblemen ontstaan veelal door binnen zitten en een gebrek aan beweging. Dat geldt voor jonge mensen, maar ook voor ouderen.”

Hersengebieden activeren

Mensen moeten bewegen en hun zintuigen gebruiken, zo is het idee bij IVN, waarbij ze zich beroepen op wetenschappelijk onderzoek. Wie alleen maar binnen zit, blijkt bijvoorbeeld niet alle hersengebieden te gebruiken die goed zijn voor een mens. Het gebied dat geactiveerd wordt als we in de natuur zijn en genieten van de rust, is een gebied dat bij depressieve klachten geactiveerd zou moeten worden. Buiten zijn en genieten van de natuur en het effect dat dit heeft op ons welbevinden, we zijn het wellicht een beetje kwijtgeraakt in ons jachtige leven. ‘Zappen, snoepen en somberen’, is het wel genoemd: ze staan in directe relatie en houden zonder meer verband met gevoelens van eenzaamheid en een gebrek aan contact met de natuur.

Met grijs, groen en gelukkig kan IVN honderd zorgorganisaties ondersteunen bij het vergroeningsproces. Koplopers op dat vlak, zetten zij in 2016 in het zonnetje om zodoende andere organisaties te interesseren voor hun missie.

Continu proces

De bijdrage van de Nationale Postcodeloterij is voor drie jaar. Maar dat betekent niet dat het over drie jaar allemaal klaar zal zijn, zegt Verberne. “In deze drie jaar willen het proces op gang brengen. Het ontwikkelen van groene initiatieven is een continu proces, dat is niet over drie jaar af. We gaan bovendien meten of het zin heeft. Wij kunnen er wel van overtuigd zijn dat het nuttig is, maar dat moeten we wel aantonen. Dat is een manier om weer andere organisaties te interesseren voor wat groene zorginterventies. We geloven erin dat het niet alleen effecten heeft op het welzijn van mensen, maar ook economisch rendabel kan zijn.

Iedere zorginstelling die de intentie heeft om te vergroenen, kan zich aanmelden voor ‘Grijs, groen en gelukkig’. Verberne en collega’s gaan graag het gesprek met hen aan om te zien wat ze kunnen doen. Leent de populatie zich ervoor? Dat is een belangrijke te beantwoorden vraag. Verberne: “Het is echt maatwerk. Wat voor de ene organisatie werkt, hoeft voor de andere organisatie niet te werken. We willen een breed pallet van groene zorginterventies inzetten. Daarom zoeken we ook verschillende zorginstellingen; zowel in binnensteden als in natuurgebieden. Bij iedere organisatie is veel mogelijk.”

Gelukkig oud worden

Belangrijk is wel dat er draagvlak onder de medewerkers is, zegt Verberne. De zorginterventies drijven op de inzet van medewerkers, vrijwilligers en omwonenden. De projecten van Pennemes in het kader van Waardigheid en trots laten zien dat de interventies ook goed zijn voor medewerkers. Althans, dat willen zij aantonen. Verberne: “Je moet als zorgorganisatie echt willen pionieren en dat ook aan iedereen willen laten zien. Maar iedereen wil toch gelukkig oud worden?”

Interview door Ellen Kleverlaan

Meer weten

• Lees meer over Grijs, groen en gelukkig
• Bezoek de website van Stichting Hervormd Centrum Pennemes
• Interview: Met een kip kun je knuffelen, weten ze bij Pennemes
• Pennemes neemt met maar liefst zeven plannen deel aan Waardigheid en trots! Bekijk de deelnemerspagina van Pennemes.