Digitale dokterstas houdt meer bewoners buiten het ziekenhuis

In een wereld met minder dokters voor ouderen en aan de andere kant een groeiende zorgvraag van ouderen is de digitale dokterstas het ei van Columbus. Kwartiermaker innovatie Tiny Wentholt-Janssen van zorgorganisatie Archipel bedacht ‘m drie jaar geleden al en werkte er samen met anderen aan om in ruim twee jaar zo’n tas werkelijkheid te maken. Het platform van twaalf VVT-organisaties in Zuid-Oost Brabant (Convenant Transitie VVT) financierde dit project.

Arts kijkt op afstand mee

De digitale dokterstas is eigenlijk gewoon een echte dokterstas, maar dan gevuld met onderzoeksspullen en instrumenten om digitaal contact te leggen met de specialist ouderengeneeskunde of met de huisarts. Het slimme van deze dokterstas is dat een getrainde verpleegkundige er in het verpleeghuis heel wat onderzoeken mee kan doen waar normaal gesproken een arts of andere instantie bij betrokken moet worden. Het kan allemaal doordat de verpleegkundige tijdens het onderzoek in direct digitaal contact staat met een arts. De dokter kijkt dus ook echt mee. Wondverpleegkundige Ilse Tournoij en ambulant verpleegkundige Saskia Hendriks (beiden van verpleeghuis Archipel) zijn blij met de digitale dokterstas. ‘Het is echt een uitkomst. We kunnen er 24 uur per dag mee op pad in het verpleeghuis.’

Dit zit onder meer in de digitale dokterstas

De Smartglass bril. De verpleegkundige zet ‘m op, zodat de arts met pc of tablet live met de verpleegkundige mee kan kijken.
Een draadloos bluetooth platform waarmee de enkel-arm-index kan worden gemeten om een optimale diagnose van perifeer arterieel vaatlijden vast te stellen. Met deze index worden nagegaan of een oudere met oedeemklachten wel of niet gezwachteld kan worden. Maar er kan hiermee ook de bloeddruk, saturatie en een ECG worden gemeten.
Een scan waarmee kan worden gemeten of de blaas is gevuld en of er eventueel bloedingen zijn.
Apparatuur om verschillende bloedtesten af te nemen, zoals CRP en INR.

Tijdwinst

Tiny Wentholt-Janssen: ‘Achteraf realiseer je je hoeveel tijd soms verloren gaat doordat de arts ter plaatse toch nog aanvullend onderzoek nodig heeft om een juiste diagnose te kunnen stellen. En daarnaast zijn er veel gezondheidsklachten waarbij niet altijd de specifieke inzet van de arts is. Regelmatig bestaat de werktijd van de specialist ouderengeneeskunde voor 60 procent uit reistijd. Als die reistijd niet meer nodig is, kan een dokter veel meer doen.’

Ze wijst erop dat de tas in de avond, nacht en op de bekende spitstijden een uitkomst kan zijn. ‘Een onderzoek van een bewoner op vrijdag 17.00 uur. Dan is de vraag: bij twijfel wel of niet opnemen in het ziekenhuis? Met de inzet van de digitale dokterstas kunnen we op drukke tijden meer mensen bezoeken en kunnen we meer mensen buiten het ziekenhuis houden. We willen zo min mogelijk ouderen op de spoedpost van het ziekenhuis hebben.’

Nog in ontwikkeling

De zorgorganisaties Archipel en Vitalis probeerden de tas de afgelopen tijd uit. Daardoor konden kinderziektes in het concept tijdig worden opgespoord. Zo kwam aan het licht dat de apparatuur echt in een makkelijk meeneembare tas moest zitten en niet – zoals eerst gedacht – in een stevige, maar loodzware koffer. Ook werden de oplaadmogelijkheden van de diverse apparaten verbeterd. Sommige onderdelen kunnen beter. De stethoscoop bijvoorbeeld. Tiny: ‘We willen een digitale stethoscoop die real time gegevens en geluid doorgeeft. Zoiets bestaat nog niet. We gaan nu samen met een paar start-ups onderzoeken of we zo’n realtime stethoscoop kunnen samenstellen. Als dat lukt, zou het een wereldprimeur zijn.’

Ook nog in ontwikkeling voor de tas: Point-of-Care testen voor bloedonderzoek. Het gaat om laboratoriumtesten naast het bed. Met name voor het bloedonderzoek kan dit interessant zijn. Tiny: ‘We streven naar twee kwaliteits-audits per jaar, zodat een arts zeker weet dat de verpleegkundige ter plaatse dit werk ook echt op lab-niveau doet.’ Archipel en Archipel Thuis zijn bovendien bezig met remote monitoring, samen met prof. dr. Harm Haak van het Maxima Medisch Centrum. Het gaat om een sensorpleister die twee weken blijft zitten en die al die tijd metingen doet en doorgeeft.

Ervaringen op de werkvloer

In het dagelijks werk in het verpleeghuis ziet ambulant verpleegkundige Saskia Hendriks nog andere verbeteringen. Saskia: ‘De digitale dokterstas kan vaker in het verpleeghuis gebruikt dan nu het geval in. Wij worden met deze tas op aanvraag ingezet. Onze specialisten ouderengeneeskunde zouden dat best vaker kunnen doen. We kunnen ze met deze tas en met onze expertise de arts werk uit handen nemen en sneller schakelen. Maar het is een manier van werken die nog niet elke arts zich eigen heeft gemaakt.’ Ook voor thuiswonende ouderen met een verpleegindicatie zien ze goede mogelijkheden voor de digitale dokterstas. ‘Maar dan moet de tas eerste intramuraal intensiever gebruikt worden, zodat we betere beslagen ten ijs komen als we naar mensen thuis toegaan.’

Wondverpleegkundige Ilse Tournoij heeft nog wel wensen en zou graag een teendrukmeter in de tas hebben. ‘Ideaal voor mensen met diabetes bij wie de bloeddruk moet worden gemeten. En nog iets. Er moet in ieder geval een extra Smartglass-bril in de dokterstas. De ene bril die we nu hebben, is al weer een paar weken kapot. Gegevens over wonden moet ik nu per mail doorsturen. Wel via een beveiligd contact natuurlijk. Maar een 1-op-1 contact met de arts werkt een stuk sneller. Saskia: ‘En wat ook fijn zou zijn, is als we een betere wifi-verbinding hebben. Nu valt de verbinding soms weg op de afdeling en heb je dus geen direct contact met de arts.’ Maar beiden onderstrepen dat de digitale doktertas – ondanks wensen – absoluut meerwaarde heeft voor de dagelijkse praktijk van de verpleeghuiszorg.

Tips voor het werken met de digitale dokterstas

Begin met een klein enthousiaste groep en oefen zo veel mogelijk. Dat maakt dat medewerkers vertrouwd raken met het werken met nieuwe apparatuur of werkwijze. Als je dit alleen doet op de urgente momenten, lukt het vaak niet meteen en raken medewerkers soms gefrustreerd.
Maak kleine, kortdurende experimenten met verschillende devices. Probeer bijvoorbeeld eerst de smartglass uit, in zo veel mogelijk situaties met zo veel mogelijk medewerkers. En ga dan verder met weer een ander onderdeel. Zo hou je focus en snelheid in de implementatie en verdere opschaling. Vertragen dus om daarna te kunnen versnellen.
Leg bij co-creatie met bedrijven goed vast wat wel en niet gedeclareerd kan worden. Dit voorkomt vervelende situaties achteraf.
Een tussenpersoon kan in het begin fijn zijn, maar de ervaring is dat het directe contact met de leverancier van een product, een grotere meerwaarde heeft dan het samenwerken met een samenwerkingspartner die deze zaken voor je regelt.
Zorg dat artsen in de ‘lead’ kunnen blijven en dat zij kunnen vertrouwen op de ingezette apparatuur en medewerkers.
Ondersteun de verpleegkundige in het digitaal werken en communiceren. Het werken met diagnostische apparatuur maakt hun werk interessanter en uitdagender.

Door: Rob van Es

Meer weten

De inhoud van de digitale dokterstas wordt ondermeer geleverd via 1Minuut en Medi. De prijs van de digitale dokterstas hangt uiteraard af van de inhoud.
De scholing van de verpleegkundigen die met deze tas gaan werken, is onderdeel van de investering. Tiny Wentholt-Janssen wil zorgorganisaties daar graag over adviseren. Ze is bereikbaar via Tiny.Janssen@archipelzorggroep.nl.
Lees meer over technologie op onze website.