AxionContinu: “Leer van elkaar voor betere zorg”

Vakmanschap, Aandacht en Plezier, dat zijn de kernwaarden van AxionContinu, een organisatie voor wonen, zorg en revalidatie in het midden van het land. Tijdens de opening van het vernieuwde opleidingscentrum ‘De Verdieping’ kwam ook het project  Waardevolle Zorg aan bod. Tijdens de feestelijke presentatie konden de aanwezigen niet alleen het nieuwe opleidingscentrum bekijken, maar ook in gesprek met teamleden en coaches die deelnemen aan Waardevolle Zorg. Een impressie van een permanent lerende organisatie.

‘70% van een vak leer je in de praktijk. En hoewel we anno 2017 in een digitale tijdperk leven is het ook nu nog steeds van belang om zaken met elkaar te kunnen bespreken en oefenen in een fysieke leeromgeving’. Met die woorden opende bestuurder Eliane Thewessen het vernieuwde opleidingscentrum van AxionContinu. Woonzorgcentrum Voorhoeve in Utrecht wordt verbouwd en geschikt gemaakt voor kleinschalig wonen. In de verbouwing is er ook ruimte gecreëerd voor het nieuwe opleidingscentrum.

Leren van elkaar

Dat leren bij AxionContinu in de praktijk gestalte krijgt, werd ook duidelijk uit de posterpresentaties die verschillende teamleden gaven over de ontwikkelingen in hun team in het kader van het project ‘Waardevolle Zorg’, dat mede mogelijk gemaakt wordt vanuit Waardigheid & trots. In vrijwel al die presentaties stond het leren als team en leren van elkaar centraal. De omslag naar kleine, zelfstandige teams levert een hoop nieuwe kennis en inzichten op. AxionContinu wil die ervaringen zichtbaar en bruikbaar maken voor andere teams.

Zoals thuis

Zo vertelde het team van Koningsbruggen, een locatie waar 45 ouderen die in meer of mindere mate dementeren wonen, over hun inspanningen om “huiselijke zorg’ te leveren. Om het in woorden van afdelingsmanager Frieda van den Bosch te zeggen: ‘we zoeken meer aansluiting bij hoe het vroeger thuis was’. Door te zorgen dat gewoontes in stand blijven, zal de nieuwe omgeving voor de cliënt eerder vertrouwd voelen.

Dat wordt op een hele praktische manier ingevuld. Bijvoorbeeld door te bespreken met familie en naasten wat iemand graag eet. Was maandag de vaste dag voor stamppot, dan krijgt de bewoner dat nu ook op de maandag. At hij of zij vroeger graag een haring tussen de middag, dan proberen ze bij Koningsbruggen dat ook nu op het lunchmenu te krijgen. Door te proberen de situatie thuis op een aantal punten te benaderen, maak je het verblijf van de bewoner vertrouwder. De leefwereld van de cliënt is leidend voor de verzorging.

In beweging brengen

Om de omslag in het denken over de zorg te ondersteunen hebben de afdelingsteams begeleiding van een coach gekregen. Die helpt hen op terreinen waarvan het team zelf vindt dat daar de prioriteiten liggen. ‘Het vraagt een andere manier van denken’, zegt coach Heidi Muilenburg die het team bij Koningsbruggen begeleidt samen met Hans van Viegen. ‘Door de verzorgenden bewust te maken van de noodzaak om te veranderen, zet je iets in gang. Wij zijn er niet om te zeggen of ze iets goed of fout doen, wij willen de beweging op gang brengen. Door aan te sluiten bij successen kun je die verandering stimuleren. Wij zeggen ook niet wat ze moeten doen, het team bepaalt zelf met elkaar wat de kernwaarden in de praktijk betekenen. In dit team is gekozen voor die huiselijkheid en de presentatiebenadering: er ook daadwerkelijk zijn voor de ander en niet in gedachten al met de volgende klus bezig zijn. Werken in het hier en nu, met volle aandacht voor deze cliënt met zijn specifieke vraag. Het werkt, de teamleden waarderen het en ook van de bewoners en hun familie krijgen we positieve feedback.’

Trots en plezier

Dat de medewerkers van AxionContinu het werken in zelfstandige teams waarderen, blijkt ook uit het verhaal van een van de verzorgenden van een kleinschalige afdeling voor PG-zorg in De Bijnkershoek. ‘Ik ga nu ook in gesprek met familie over de bewoners. Eerst had alleen de eerstverantwoordelijke overleg met de familie, terwijl ik een cliënt of bewoner veel vaker zie. Ik kan veel vertellen over hoe het met hem of haar gaat. Het maakt me trots dat daar nu ook plek voor is.’

‘Het verhoogt het plezier in het werk’, denkt ook Marjon Kuiltjes, zorgmanager bij AxionContinu. ‘Je ziet dat mensen zich over het algemeen meer gezien en gehoord voelen binnen het team. Het is allemaal wat minder hiërarchisch, de teamleden bepalen met elkaar hoe ze de zorg leveren en wie welke rol daarin heeft. En natuurlijk is het ook voor de bewoners fijner. Zij zien meer vertrouwde gezichten, wat een belangrijke rol speelt bij “je thuis voelen”, zeker bij deze doelgroep.’

De meeste collega’s van AxionContinu zijn blij met de omslag naar kleine teams en de ondersteuning in het kader van het traject Waardevolle zorg. ‘Al zijn er natuurlijk ook wel weerstanden’, erkent Dave Holtman, afdelingsmanager bij De Bijnkershoek. ‘Iedereen moet de tijd krijgen om te wennen aan een andere manier van werken, aan een andere rol en benadering. Samen met de coach daag ik mensen uit om meer te reflecteren op hun werk en hun eigen rol daarin. Dat biedt vrijwel altijd aanknopingspunten om in gesprek te komen met elkaar en verandering op gang te brengen. Op die manier hebben we heel wat twijfels en vraagtekens weg kunnen nemen. ‘

Blijven leren

De opening van het opleidingscentrum werd op die manier een mooi podium om opnieuw stil te staan bij de kernwaarden, veranderingen en leerdoelen binnen de hele organisatie. In een alsmaar veranderende maatschappij ben je als organisatie, maar ook als individu, nooit uitgeleerd. Maar het is ook zaak om de verworven inzichten en ervaringen goed te borgen. De beoogde opbrengsten van de coaching-trajecten binnen Waardevolle Zorg beginnen nu tastbaar te worden. ‘Laten we er vooral opletten dat we dat vasthouden’, benadrukt Dave Holtman. ‘De bewoners ervaren nu de voordelen van de veranderingen die we in gang hebben gezet. En daar is het natuurlijk om begonnen: de medewerkers zodanig toerusten dat zij de best mogelijke zorg kunnen leveren, met vakmanschap, aandacht en plezier in hun werk. Daar heeft iedereen profijt van.’

Verslag door Paul van Bodegraven

Meer weten

• AxionContinu neemt deel aan Waardigheid en trots. Bekijk de deelnemerspagina van AxionContinu