Risicoafweging preventief gebruik medische mondneusmaskers verpleeghuiszorg

Minister Tamara van Ark voor Medische Zorg en Sport: ‘Zorgmedewerkers moeten kunnen rekenen op de persoonlijke beschermingsmiddelen die zij nodig hebben om hun werk veilig te kunnen doen. Er zijn de afgelopen periode enorm veel beschermingsmiddelen ingekocht. Het is goed nieuws dat er nu voldoende voorraad is voor de tweede golf.’

Risicoafweging preventieve inzet medische mondneusmaskers

De volgende factoren dienen volgens het afwegingskader van het OMT in overweging genomen te worden bij het preventief gebruik van medische mondneusmaskers:

1. de risico’s verbonden met de omgevingsprevalentie;
2. de risico’s verbonden met de cliëntengroepen in verschillende sectoren;
3. de professionele ruimte.

1. Omgevingsprevalentie

Het advies voor preventief medisch mondneusmaskergebruik door zorgmedewerkers geldt als het transmissieniveau in de regio wordt ingeschaald als “zorgelijk” of “ernstig”. De praktijk is dat inmiddels in meer dan de helft van de gevallen mondneusmaskers preventief worden gebruikt in de setting van verpleeghuizen (en ook voor bezoekers). Dit advies is ook verwerkt in het ‘Behandeladvies COVID-19 Acute fase en nazorg’ van Verenso. Daarin staat:

2. Kenmerken cliënt

Ook is het van belang om per woongroep, afdeling/locatie of cliënt thuis een inschatting te maken wat de risico’s en gevolgen zijn van mogelijke introductie van COVID-19 en dit af te wegen tegen de consequenties van (mogelijk langdurig) preventief gebruik van mondneusmaskers. Dit is onderdeel van de verantwoordelijkheid van organisaties voor infectiepreventiebeleid. De volgende afwegingen zijn hierbij van belang:

1. Risicofactoren voor een ernstig beloop en sterfte.
2. Risicofactoren snelle verspreiding na introductie.
3. Factoren die gepaard gaan met een relatief klein risico op ernstige ziekte/sterfte of op snelle verspreiding van COVID-19 binnen woonunit of afdeling.
4. Factoren die de effectiviteit van preventief gebruik van mondneusmaskers op de woonunit of afdeling verminderen.
5. Nadelen voor de ontwikkeling en/of het welzijn van de bewoners.

3. Professioneel oordeel

In de uitgangspunten voor het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen buiten het ziekenhuis heeft het RIVM eerder al aangegeven dat zorgmedewerkers in specifieke situaties op basis van een eigen professionele afweging altijd kunnen afwijken van de adviezen op gebied van infectiepreventie.

De risicoafweging zoals hierboven weergegeven, laat de ruimte om ook in dit geval een dergelijke afweging te maken. De risicoafweging geeft immers geen gebod of verbod op het gebruik van medische mondneusmaskers, maar een hulpmiddel om tot een oordeel te komen.

Meer weten

• Lees meer over het onderzoek naar de beschikbaarheid van PBM en de toelichting op de risicoafweging in de ‘Kamerbrief over rapport onderzoek en advies preventief gebruik beschermingsmiddelen corona’ van 12 oktober 2020.
• Bekijk alle informatie over Corona en de verpleeghuizen in de CoronaWegwijzer.