Slimmer werken in de zorg met AI en de virtuele collega

De vraag hoe AI zorgmedewerkers kan helpen, stond centraal bij de sessie ‘Slimmer werken met AI’ bij het Congres Waardigheid en trots voor de toekomst op 30 juni 2025. Als voorbeeld werd de virtuele collega van Mijzo en tanteLouise gepresenteerd.

De virtuele collega

Heidi van Mierlo van Mijzo en Natascha van Riet van tanteLouise vertelden over de ontwikkeling van de ‘virtuele collega’. Een AI-gestuurde assistent die zorgmedewerkers ondersteunt bij dagelijkse vragen en taken. Deze digitale collega is 24/7 beschikbaar via telefoon, tablet of computer. De virtuele collega helpt bijvoorbeeld bij het vinden van protocollen en het beantwoorden van vragen.

De ontwikkeling van de virtuele collega is een samenwerking tussen Mijzo, tante Louise en een technische partner. Het doel is om de werkdruk te verlagen en werkplezier te verhogen, de kwaliteit van zorg te verbeteren en de begeleiding van leerlingen te versterken. De virtuele collega is ontworpen op basis van input van zorgmedewerkers zelf. Zodat het goed aansluit bij hun behoeften.

Implementatie en ervaringen

De virtuele collega werkt zoals ChatGPT en Copilot. Medewerkers die iets willen weten, typen of spreken hun vraag in en krijgen direct een antwoord. De virtuele collega wordt gevoed met informatie uit de organisatie, maar ook met externe bronnen, zoals de Vilans-protocollen. Het is dus wel belangrijk dat die informatie op orde is en vooraf wordt gecontroleerd.

Bij de twee organisaties konden medewerkers kennis maken met de virtuele collega. Bij Mijzo lag de focus op de begeleiding van leerlingen. Bij tanteLouise hielp de virtuele collega vooral zorgmedewerkers om snel de juiste informatie uit protocollen en hun handboek te halen. Er wordt gestreefd naar een betrouwbaarheid van 98%. Dat is hoger dan de gemiddelde betrouwbaarheid van menselijke collega’s.

Positief over kunstmatige intelligentie

Medewerkers reageerden positief op de toepassing van kunstmatige intelligentie. Ze vonden het prettig om snel antwoorden te krijgen zonder collega’s te hoeven storen. De virtuele collega mag van hen blijven.

De virtuele collega is nog in ontwikkeling. Er zijn plannen om haar te koppelen aan elektronische cliëntendossiers (ECD’s), andere interne systemen en externe bronnen. Zo kan de virtuele collega in de toekomst ook suggesties doen op basis van cliëntgegevens. Ook wordt HRM-informatie toegevoegd.

Data-ondersteund werken

Het invoeren van data-ondersteund werken vereist dat organisaties hun digitale basis op orde hebben en dat medewerkers een zeker ‘datavolwassenheid’ hebben, aldus Esther Roosdorp, strategisch adviseur digitale zorg bij Vilans. Ze riep zorgmedewerkers op om ook zelf na te blijven denken en niet alles wat de virtuele collega zegt, klakkeloos over te nemen. 'Blijf kritisch, alsof het een "gewone" collega is.'

AI in de zorg: kansen en risico’s

AI kan bijdragen aan betere besluitvorming, minder repetitieve taken en meer tijd voor cliënten. Brent Opmeer, senior-onderzoeker bij Vilans, wees naast de voordelen ook op de risico’s van AI. Denk aan zorgen over afhankelijkheid van technologie, privacy, misleidende informatie en verlies van menselijk contact. Daarom is het belangrijk om AI verantwoord te implementeren, met aandacht voor ethiek, transparantie en controle.

AI-KOMPAS

Opmeer is een van de samenstellers van het AI-KOMPAS voor de ouderenzorg, een hulpmiddel om AI-toepassingen in de zorg te beoordelen. Dit kompas helpt organisaties bij het maken van keuzes over welke technologieën geschikt zijn, hoe ze geïmplementeerd kunnen worden en hoe ze bijdragen aan betere zorg. 

Kennisdeling en samenwerking

Samenwerking en kennisdeling is essentieel om AI in de zorg verder te brengen. Veel zorgorganisaties werken aan vergelijkbare innovaties, maar doen dit vaak los van elkaar. Door samen te werken kunnen zij kosten delen, kennis bundelen en sneller opschalen. 

Bron

Congres Waardigheid en trots voor de toekomst 2025