Santé kompas: het leven van de cliënt centraal, technologie als hulpmiddel

'Het begint altijd met de vraag: wat maakt úw leven waardevol?', zegt Ingrid Bulsink, Strategisch projectleider langer zelfstandig thuis, bij Santé Partners.

Het leven centraal: wat maakt uw leven waardevol?

Santé Partners werkt actief aan het inzetten op zelfredzaamheid en samenredzaamheid. Zo kunnen inwoners meer zelf blijven en gaan doen, herstellen ze sneller, voelen ze meer regie en kunnen medewerkers daar ingezet worden waar echt deskundigheid noodzakelijk is. Zo kan Santé Partners in een krimpende arbeidsmarkt inwoners blijven helpen. Om dit te bereiken werkt Santé Partners onder andere met het Santé kompas.

Het idee van het Santé kompas is eenvoudig, maar krachtig: we kijken naar de gehele mens (positieve gezondheid) en zetten daarbij in op zoveel mogelijk eigenredzaamheid en samenredzaamheid. Alle ondersteuning begint bij het leven van de cliënt. Niet bij indicaties, diagnoses of beschikbare middelen, maar bij vragen als: Wat maakt uw dag de moeite waard? Wat zou u graag (weer) willen doen? En wat kunt u (nog) doen? Dat kan gaan om de krant lezen met een kop koffie, zingen in het koor, of het bijwonen van de voetbalwedstrijd van de club waar iemand erelid van is. En het is ook: welke ondersteuningsvragen en zorgvragen kunt u zelf doen of samen met uw omgeving.

'Het is reablement in de praktijk', legt Ingrid uit. 'We kijken wat iemand zelf kan, tenzij er echt iets anders nodig is. Zo ontstaat er een ander gesprek. Geen vraag over welke zorg iemand nodig heeft, maar "Wat is voor u belangrijk in het leven, hoe kunt u dat doen en is het nodig en zo ja hoe dragen wij daaraan bij?"'

Van zorgvraag naar levensdoel

Wanneer iemand met Santé Partners in contact komt vanwege een zorgvraag of ondersteuningsvraag, gaan medewerkers in gesprek met het kompas als vertrekpunt. Het draait daarbij niet alleen om zorg, maar om welzijn in de breedste zin van het woord. Wil iemand de trap nog op naar de biljartzaal? Dan gaan we samen oefenen. Mis je contact met anderen? Misschien kun je deelnemen aan een club of activiteit in de buurt.

Technologie komt pas aan bod als deze iets toevoegt. Ingrid: 'We vragen niet zomaar: "Wilt u beeldzorg?", maar: "Wat helpt u om in contact te blijven met anderen?" We kijken in de volle breedte naar technologie en mogelijk heeft de inwoner zelf technologische snufjes die ondersteuning bieden. Op het moment dat inzet van technologie bijdraagt in de inzet van zorg dan zet Santé Partners dit in.'

'Beeldzorg wordt ingezet bij ondersteuning in begeleiding op afstand door de verpleegkundige. Dit geeft zowel de inwoner als onze medewerker meer flexibiliteit in de dagindeling en draagt bij aan de zelfstandigheid van de inwoner.'

Zorgtechnologie als onderdeel van het grotere geheel

De inzet van zorgtechnologie bij Santé Partners is dan ook geen losstaand project, maar volledig ingebed in het zorgproces en begeleidingsproces.

'Technologie is nooit het doel maar altijd een middel', zegt Ingrid. 'Het moet bijdragen aan het behalen van doelen die mensen zelf belangrijk vinden, en het moet passen binnen de opdracht van de begeleider of zorgverlener. Het maakt daarnaast de zorg efficiënter, waardoor we met de krimpende arbeidsmarkt meer mensen kunnen helpen.'

'Dat betekent ook dat technologie alleen wordt ingezet als het onderdeel is van de zorgvisie, en als het werkbaar is voor de professional. De professional moet in de thuissituatie kunnen inzetten wat waarde heeft voor die cliënt.'

Klein beginnen, bewust begeleiden

De implementatie van technologie binnen Santé Partners is zorgvuldig aangepakt. Er werd begonnen met 6 enthousiaste teams, die op vrijwillige basis de eerste trainingen volgden. In anderhalf jaar tijd zijn inmiddels 80 teams getraind. Stuk voor stuk kregen zij persoonlijke begeleiding.

'Adoptie is leading geweest', vertelt Ingrid. 'We hebben bewust klein gedoseerd. Elk team kreeg een eigen implementatiecoach. In regionale belevingsmarkten konden zorgmedewerkers allerlei technologische hulpmiddelen zelf ervaren. Wat doet beeldzorg met je contact? Die persoonlijke ervaring maakt het verschil.'

Daarnaast is er structurele ondersteuning: informatiemappen, verwijzingen naar bestelsites, overzichtelijke cijfers voor managers en een open lijn met implementatiecoaches.

Technologie en het zorgproces: meten is weten

Om de inzet van technologie meetbaar te maken, kijkt Santé Partners naar concrete gegevens: hoe vaak wordt een hulpmiddel ingezet, hoeveel uur zorg vervangt of verrijkt het, en vooral: wat is het effect op de ervaren kwaliteit van leven?

'Het gaat niet om doelmatigheid alleen', benadrukt Ingrid. 'Maar ook om de waarde voor de cliënt en zijn of haar naasten. Soms maakt een hulpmiddel net het verschil waardoor iemand zich minder eenzaam voelt, of niet afhankelijk is van fysieke hulp.'

Een mooi voorbeeld: een medewerker brak haar been en kon tijdelijk niet naar buiten. Dankzij beeldzorg kon zij haar cliënten blijven begeleiden op basis van een vertrouwensrelatie én hoefden collega’s niet extra belast te worden. 'De medewerker voelde zich waardevol naar haar cliënten en collega’s toe. Dat is de kracht van technologie, die aansluit bij het leven van iemand. Niet omdat het moet, maar omdat het helpt.'

Doorontwikkeling en toekomst

De implementatie is nog volop in beweging. Nieuwe cycli van begeleiding en training worden gestart in andere regio’s. De inzet groeit mee met de vragen van cliënten en de motivatie van medewerkers.

'Digitale vaardigheid verschilt per persoon', merkt Ingrid op. 'Maar als je het gesprek voert vanuit wat iemand belangrijk vindt in het leven, ontstaat er altijd een aanknopingspunt. Dáár zit de sleutel tot succesvolle inzet van zorgtechnologie.'

Tips uit de praktijk

Ingrid deelt drie belangrijke lessen uit de aanpak van Santé Partners:

1. Begin bij het leven van de cliënt, niet bij de technologie. Vraag altijd eerst: Wat maakt uw leven waardevol.
2. Maak technologie onderdeel van het zorgproces. Alleen dan wordt het logisch én effectief.
3. Begeleid medewerkers persoonlijk. Niet iedereen omarmt technologie vanzelf – maar bijna iedereen ziet de waarde als het echt iets toevoegt voor de cliënt.