Kennemerhart: technologie waar het kan, warme zorg waar het moet

Vanuit de visie van begrijpen wat mensen drijft en hoe cultuurverandering wordt bepaald – bouwt de organisatie stap voor stap aan een toekomstbestendig programma zorgtechnologie. Programmamanager Kayleigh Glas vertelt.

Van zorgmedewerker naar programmamanager digitalisering

Kayleigh heeft geen ICT-achtergrond. Ze begon ooit als pedagogisch medewerker op locaties voor mensen met niet aangeboren hersenletsel (NAH) en werkte later op kantoor. 'Mijn hart ligt bij de zorg,' zegt ze. 'Dat maakt dat ik dit programma echt vanuit de praktijk en de mensen zelf vormgeef.' In november 2023 startte ze als programmamanager zorgtechnologie bij Kennemerhart. Haar doel: technologie inzetten om de zorg toekomstbestendiger te maken, maar altijd vanuit de vraag en beleving van medewerkers en bewoners.

Van top-down naar samen doen

Digitaliseringstrajecten in de zorg liepen vaak vast bij Kennemerhart. 'Het was veelal top-down: puntsgewijs en take it or leave it, vertelt Kayleigh. 'Dan voelt het voor medewerkers alsof ze iets moeten implementeren dat vervolgens terecht kwam op drijfzand. Het beklijfde niet in de organisatie.' Kayleigh draaide het om: eerst luisteren, dan samen bouwen.

Ze ging op kennismakingstour langs teams: wie ben jij? Wat drijft jou? Waar heb je behoefte aan? Dit leidde tot een nieuwe manier van werken: pilots en projecten starten alleen als de zorgteams er zelf om vragen en de meerwaarde zien. 'Wij zijn geen afdeling die iets komt opleggen vanaf het hoofdkantoor. Wij zijn onderdeel van de teams, verbonden met hun dagelijks werk. Dat geeft vertrouwen en veiligheid.'

Eerste successen: nachtzorg en bedsensor

Een voorbeeld van deze aanpak was de invoering van de Momo BedSense, een slimme sensor die ’s nachts bewegingen van bewoners registreert. 'Uit gesprekken kwam steeds naar voren hoe zwaar de nachtdiensten waren', zegt Kayleigh. 'Er waren vaak te weinig mensen en dat leidde tot stress.' De bedsensor bood verlichting: medewerkers konden gerichter hun rondes lopen en bewoners kregen meer rust. Het werd een doorslaand succes. 'Daarmee groeide ook het vertrouwen van het management en kwam er meer ruimte en budget om door te ontwikkelen met het programma. Inmiddels werk ik met 7 fulltime collega’s aan dit programma samen waarbij we altijd op de locaties aanwezig zijn. Iedereen kent ons en dat geeft vertrouwen.'

Borging in de organisatie

Kennemerhart werkt met projectgroepen waarin álle afdelingen vertegenwoordigd zijn: HR, communicatie, kwaliteit, ICT, opleidingen en uiteraard de zorg zelf. Elke ondersteunende afdeling heeft inmiddels een expert zorgtechnologie. Moet er bijvoorbeeld een nieuwe rolbeschrijving komen voor beeldzorg? Dan ontwikkelt een vaste collega van HR dit. Met de managers van ondersteunende diensten zijn afspraken gemaakt over de rol van de afdeling in zorgtechnologie. Zo kunnen zij hun teams gericht aansturen en bijdragen aan duurzame borging.

Kennemerhart heeft ruim vijftig ambassadeurs zorgtechnologie op de locaties, die elk kwartaal ervaringen delen. Zij monitoren met dashboards de inzet van zorgtechnologie en coachen hun collega’s. Het is daarnaast belangrijk dat de teamleiding achter de verandering staat en dit ook actief uitdraagt. Als dat goed lukt, draagt dit sterk bij aan een snelle en succesvolle adoptie. Samen met de ambassadeurs zorgtechnologie organiseer je daarmee de ondersteuning dicht bij de medewerker en faciliteer je de teamleiders vanuit het programma zorgtechnologie.

Geen losse projecten

'Alles wat we implementeren moet duurzaam geborgd worden', benadrukt Kayleigh. 'We laten de fundering beton zijn waarop we technologie inzetten. Geen losse projectjes die verdwijnen, maar technologie die verweven wordt in werkprocessen, opleidingen en HR-rollen. Zo wordt het echt onderdeel van het dagelijks werk.'

Verhuist iemand van thuis naar een verpleeghuis? Dan is er een proces waarbij er altijd gekeken wordt wat iemand nu heeft aan technologie en hoe diegene dit mee kan nemen. Het doel is om werkende technologie te hebben vanaf de eerste dag dat iemand ergens nieuw woont. 

Technologie kiezen vanuit de praktijk

Een belangrijk uitgangspunt is dat alleen technologie wordt ingezet die door de zorgteams zelf gekozen is. Soms betekent dat ook nee zeggen en stoppen. Door veranderende omstandigheden bleek bijvoorbeeld een slimme stethoscoop die artsen op afstand ondersteund minder van meerwaarde te zijn dan eerst gedacht. Door soms te stoppen ontstaat er meer ruimte voor de successen, zoals de inzet van slimme incontinentiezorg, persoonlijke smartphones en dagstructuur-ondersteunende technologie.

Werken vanuit de onderstroom

Wat de implementatie van zorgtechnologie bij Kennemerhart succesvol maakt, is de onderliggende visie: technologie is nooit het doel, maar een middel om cultuur te veranderen en de zorg te versterken Kayleigh: 'Echte verandering in de zorg komt niet door technologie, maar door de cultuur. Zorgmedewerkers werken vanuit hun hart en ziel. Als zij minder warme zorg kunnen geven, raakt dat direct hun motivatie. Daarom begint digitalisering bij het gesprek: wat beweegt medewerkers en wat hebben ze nodig? Pas dan wordt technologie een middel dat hen helpt hun waarden waar te maken en de zorg beter en menselijker te organiseren. Als je echt de kern raakt en begrijpt, kun je technologie of innovaties invoeren die wel aansluiten en duurzaam blijven hangen.' De kracht van werken met technologie die vanuit de zorg zelf is aangedragen, is dat er een daadwerkelijk ervaren probleem aan ten grondslag ligt waarvoor de technologie een oplossing kan bieden. Dit vergroot de kans dat medewerkers het belang inzien en de implementatie slaagt. Tegelijkertijd beoordeelt het programmateam de aangedragen ideeën kritisch, zodat niet alles klakkeloos wordt overgenomen.

Motto: menselijk en toekomstgericht

De visie van Kennemerhart laat zich samenvatten in hun eigen motto: technologie waar het kan, warme zorg waar het moet – en altijd menselijk. Daarmee dragen ze bij aan drie doelen:

1. vergroten van de autonomie van bewoners.
2. slimmer en duurzamer inzetten van zorgmedewerkers.
3. versterken van samenwerking met naasten en partners.

Of zoals Kayleigh het zegt: 'We doen het echt voor de bewoners en zorgprofessionals. Als technologie hen helpt om meer vrijheid, welzijn en veiligheid te ervaren – en tegelijk de medewerkers ondersteunt – dan hebben we de juiste weg gevonden.'