Naar hoofdinhoud Naar footer

Sociaal netwerk in kaart met ecogram

Gepubliceerd op: 16-06-2016

Laatst bijgewerkt op: 28-10-2025

Een ecogram laat in één oogopslag de omvang van het sociale netwerk zien van een cliënt. Het gaat niet alleen om familie, maar ook om vrienden, kennissen en zakelijke contacten. Een ecogram geeft je een beeld van de omvang van het netwerk en de aard van de contacten.

In het kort

Type tool

Stappenplan

Voor wie

Zorgverleners, Zorgcoördinatoren, Netwerkcoördinatoren

Cliëntgroep

Ouderen

Soort kennis

Praktijk

Een ecogram heeft de vorm van een ster. In het hart van het schema staat de naam van de cliënt en daaromheen alle contacten in cirkels verbonden aan het hart.

In een ecogram gaat het niet alleen om familie, maar ook om andere contacten waar de cliënt contact mee heeft. Zoals vrienden, kennissen, (oud-)collega’s, buren of medebewoners. Ook kun je meer ‘zakelijke’ contacten opnemen, zoals verpleegkundigen, huishoudelijke of verzorgende medewerkers, een activiteitenbegeleider of een pastoor. Naast de omvang van het netwerk laat het ecogram zien wat de aard van het contact is. Denk daarbij bijvoorbeeld aan emotionele of praktische steun, gezelschap of meer adviserend.

Een ecogram maak je in zeven stappen. Gebruik voor het invullen van het ecogram de hulpvragen uit de download.

  1. Teken een cirkel in het hart van het schema.
  2. Zet de naam van de cliënt in de cirkel.
  3. Teken cirkels eromheen.
  4. Vul de persoonlijke contacten van de cliënt in.
  5. Zet contacten uit dezelfde groep (bijvoorbeeld gezin) bij elkaar.
  6. Trek een pijl van cliënt naar contact en andersom.
  7. Vul de aard van het contact in zoals gezelschap, advies, informatie of emotionele steun.

Tips

  • Maak er een echt gesprek van en geen invuloefening.
  • Kijk breder dan alleen de eerste contactpersoon.
  • Het invullen van een ecogram is geen doel op zich. Het gaat erom dat je als zorgmedewerker met de cliënt of het netwerk in gesprek gaat over wat er mogelijk is in de ondersteuning.

Een praktisch stappenplan dat je op weg helpt met concrete tips. En de antwoorden op kernvragen die je moet stellen om het ecogram succesvol in te zetten.

RST Zorgverleners: ‘We beginnen nu bij cliënten waarvan we het vermoeden hebben dat ze niet over een groot netwerk beschikken.’

Noorderbreedte Zorgpartners: ‘Soms merken we dat het vragen naar het sociale netwerk een soort invulinstructie is voor medewerkers. Maar als je echt het gesprek aangaat met iemand, levert het andere gesprekken op dan je van tevoren zou verwachten.’

Generiek kompas: het bouwen van netwerken

De kennis op deze pagina sluit aan bij bouwsteen 2 uit het Generiek kompas: het bouwen van netwerken.  

Sterke sociale en professionele netwerken vergroten iemands kwaliteit van bestaan. Mantelzorgers, familie, vrienden en buren sluiten aan bij de wensen van de cliënt, met duidelijke afspraken over rollen, regie en informatie-uitwisseling. Professionals werken interdisciplinair samen in de buurt en versterken het sociale netwerk, zodat ondersteuning goed gecoördineerd is.