Ambassadeurs intramurale verpleegkunde: 'Weet wat je waard bent'

Ineke (34) is hbo-verpleegkundige bij Icare en twijfelde aanvankelijk nog of ze zou deelnemen. ‘Ik had gelezen over een diner waar deelnemers zouden pitchen over een zorgonderwerp. Ik moest er niet aan denken, spreken voor een groep! Maar na een nachtje slapen kwam ik tot de conclusie: dat is precies wat ik wil leren, ik moet het juist wél doen. Het bleek een fantastische ervaring. Wat wij als verpleegkundigen naar voren brachten – dát telde.’

Lerende organisatie

Inekes collega Bertha (60) heeft als levensmotto: altijd blijven leren en ontwikkelen, niet stilstaan. ‘Dit traject is heel breed, je leert op allerlei gebieden. Over de organisatie, over financiën, of hoe je kunt netwerken met bijvoorbeeld ZonMw, V&VN of Vilans, zodat je kennis ophaalt die je kunt toepassen in je werk. Je deelt kennis en ervaring met medewerkers van andere organisaties. Icare gaf vlot toestemming om deel te nemen aan de opleiding.’

Ineke werkte toen ze aan het leiderschapstraject begon nog bij een andere organisatie en moest juist echt onderhandelen voordat ze toestemming kreeg. ‘Jammer dat het zo moeizaam ging, want uiteindelijk heeft ook een organisatie er baat bij.’

Vak aantrekkelijker, zorg beter

Zowel Ineke als Bertha kijken nu met heel andere ogen naar hun vak en organisatie. Bertha: ‘In ons werk worden bepaalde taken en verantwoordelijkheden bij ons weggehouden, terwijl wij ze wel degelijk kunnen en mogen doen. Dan moeten we ook de kans krijgen ze op te pakken, dat maakt ons vak alleen maar aantrekkelijker.’ Ineke beaamt dat: ‘Verpleegkundigen zijn opgeleide professionals, zij moeten weer meer het vertrouwen krijgen om hun vak voluit uit te oefenen. Dat is ook belangrijk als je hen wilt “boeien en binden”.’ Bertha: ‘Verpleegkundigen zijn al zo schaars.’

Wat heeft de bewoner aan meer zeggenschap en leiderschap bij de medewerkers? Wordt de zorg daar beter van? Bertha: ‘Meer zeggenschap vergroot de betrokkenheid en waarde van verpleegkundigen in het proces. Dit heeft een positieve uitwerking op de kwaliteit van zorg en de bewoners. Het uiteindelijke doel is om samen met bewoners, familie en zorgverleners de juiste zorg te bieden, zorg waarmee iedereen tevreden is.’ Ook Ineke is ervan overtuigd dat de kwaliteit van zorg stijgt bij meer verpleegkundig leiderschap. ‘Door meer zeggenschap en leiderschapskwaliteiten te creëren, komt er ruimte voor ons beroep en krijgen we op tafel wat écht belangrijk is.’

Hoe ziet het leiderschapstraject eruit?

Bertha: ‘We zijn met een groep van vijftien. Ongeveer zes keer verspreid over het jaar kwamen we bij elkaar om samen te werken aan modules die we hadden voorbereid, bijvoorbeeld over de zorgsector, strategische communicatie of financiën. Altijd met inspirerende gastsprekers. Daarnaast zijn we meerdere keren op werkbezoek geweest.’

‘Bijvoorbeeld bij de directie Langdurige Zorg van het ministerie van VWS. En we hadden een gesprek met Tweede Kamerlid Wieke Paulusma, die als verpleegkundige heeft gewerkt en zorg in haar portefeuille heeft. Een bezoek aan een expositie over het imago van de verpleegkundige staat nog op het programma. Verder krijg je een persoonlijke coach met wie je je individuele ontwikkeling en leerdoelen bespreekt.’

Leiderschap en zeggenschap

Ineke vertelt waarom je als ambassadeur deze brede achtergrondkennis nodig hebt. ‘Als je een onderwerp op de bestuurstafel wilt neerleggen, moet je wel weten waarover je het hebt. Goed communiceren speelt hierbij een belangrijke rol.’ Met meer verpleegkundig leiderschap meer invloed uitoefenen op het organisatiebeleid kan een resultaat zijn van het traject.

Ineke en Bertha zijn momenteel actief betrokken bij een transitie binnen Icare. Ze durven nu eerder een stap naar voren te zetten en collega’s mee te nemen in ontwikkelingen. Ineke: ‘Ik heb meer lef en zelfvertrouwen, durf sneller die drempel over.’ Ze vertelt hoe ze binnen haar afdeling bezig is leiderschap en zeggenschap beter op de kaart te zetten. ‘Het gaat om de bewustwording dat wij als verpleegkundigen geen ondergeschoven kindje hoeven te zijn. Weet wat je waard bent! Wij hebben de inhoudelijke kennis, we weten waar we het over hebben. Wij mógen ergens iets van vinden en zeggen. En we mogen wél kritische vragen stellen, we hoeven niet alleen maar te “volgen”. Daartoe stimuleer ik mijn collega’s.’

Stimulans om te ontwikkelen

Als beide collega’s zich straks ‘ambassadeur verpleegkundigen’ in de intramurale ouderenzorg mogen noemen, willen ze onder meer gastlessen gaan geven. Bertha: ‘Dat heb ik overigens al gedaan, op een basisschool en een middelbare school. Ik had het al veel langer in mijn hoofd, maar zette niet door. Nu dúrf ik het ook werkelijk.’ Ineke lijkt het leuk iets te betekenen voor V&VN. ‘Of verbindingen te leggen buiten de organisatie, ik denk dat kennisdeling in netwerken van grote waarde kan zijn voor de medewerkers van verschillende organisaties. Beter van elkaar leren wat wel en wat niet werkt en niet allemaal het wiel opnieuw uitvinden. Ik hoop dat wij daarin een rol kunnen spelen.’

Ineke sluit af: ‘Wat ik heel tof vind, is dat ik door mijn persoonlijke ontwikkeling en groei een andere kijk heb gekregen op leiderschap en zeggenschap. Hierdoor wil ik volgend jaar graag starten met de master Verplegingswetenschappen.’

‘Voor nu probeer ik collega’s te stimuleren om zich te laten horen en hen te laten ervaren dat we van waarde zijn. Als we die groep vergroten, ontstaat er meer ruimte om te praten over wat er écht toe doet: wat vinden wij als zorgprofessionals belangrijk? Wat hebben we nodig om kwalitatief goede zorg te leveren? Meer zeggenschap komt de kwaliteit van zorg alleen maar ten goede.’