Methodisch werken zorgt voor leercyclus bij Herbergier Steenwijkerwold

Albertha en Iepie vertellen over verschillende ervaringen van Herbergier Steenwijkerwold met methodisch werken. Zo richtten ze het rapportagesysteem van bewoners opnieuw in. ‘Door kopjes toe te voegen maakten we het gebruik van het rapportagesysteem gemakkelijker. Ook laat het systeem nu alleen de meest recente rapportages zien, wat het overzichtelijker maakt voor de medewerkers. Daarnaast hebben we alle diensten op papier gezet, met daarbij wat er tijdens een dienst gebeurt en wie wat doet, op welk moment. Ook koppelen we nu een PB’er aan elke bewoner. Iedereen doet nu iets waarvoor hij zelf verantwoordelijk is.’

Agenderen

‘In de praktijk verwateren gemaakte afspraken snel’, vervolgen Albertha en Iepie, ‘en door ze vast te leggen kun je ernaar terugverwijzen. In korte tijd hebben we de afspraken inzichtelijk gemaakt, daar zijn we best trots op. De tools uit de training hebben we daarbij goed kunnen gebruiken.’

‘Daarna zijn we verder gegaan. Af en toe werden activiteiten en afspraken gemist. Om dat te voorkomen hebben we activiteiten en jaarthema’s in ieders agenda gezet, ook in die van de activiteitenbegeleiding. Denk aan de winter en het voorjaar, sint Maarten, carnaval, een dorpsfeest en de camping. Dit zien we nu terug in de daginvulling.’

Zorgzwaarte

Albertha en Iepie lichten toe dat de zorgzwaarte de laatste maanden omhoog is gegaan en dat ze te maken hebben gehad met een aantal overlijdens. ‘Dat veranderde de dynamiek in onze Herbergier. Nieuwe bewoners verkeren vaak in de ontkenningsfase, zijn zorgmijdend en voelen zich soms bedreigd daarin. Het kost tijd om hun vertrouwen te winnen. Daarom ligt de focus in eerste instantie vooral op vertrouwen winnen en een band opbouwen. Pas later pakken we andere doelen op. Dat werkt vertragend op onze inspanningen om meer methodisch te werken.’

Blijven toetsen

Wat is geleerd over methodisch werken? ‘Doordat we een plan hadden gemaakt voor methodisch werken bij onze Herbergier, hadden we een mooi begin te pakken’, geven Albertha en Iepie aan. ‘Dat zijn we steeds blijven toetsen. Klopt ons plan nog? Zitten we op koers? Zijn er aanpassingen nodig? We zijn in de tussenliggende tijd overgegaan op formulieren van De Drie Notenboomen, zoals het anamneseformulier. Daarnaast keken we meer naar het medisch behandelbeleid. Voorheen vroegen we of iemand wel of niet gereanimeerd wilde worden. Nu kijken we ook naar welke soort behandelingen of medicatie iemand heeft. Soms zegt een familielid: “stop maar met alle medicatie”, maar dat gaat niet zomaar en kan tot risicovolle situaties leiden. Dat kunnen we nu beter uitleggen aan de familie.’

‘Bewoners gaan soms heel langzaam achteruit en voor ons is dan een tijdje geen aanleiding om andere disciplines in te schakelen. Dat maakte dat bewoners soms verder in het proces van dementie zaten dan bijvoorbeeld de ergotherapeut of huisarts wist. We houden deze andere disciplines nu meer op de hoogte van de stand van zaken, zodat ze eerder mee kunnen denken. We hebben de huisarts gevraagd om een avond met de familie en wettelijk vertegenwoordigers te spreken over proactieve zorgplanning. Op die manier kunnen we al veel vragen voor zijn.’

Medisch behandelbeleid vastleggen

‘We gaan nu met alle bewoners en hun familie het gesprek aan over het medische behandelbeleid en leggen dit vast’, gaan Albertha en Iepie verder. ‘Hiervoor was een voorbeeldformulier van een andere Herbergier erg helpend. Zo benutten we elkaars kennis en ervaring.’

‘Een groot leerpunt was om de huisarts eerder bij een veranderde situatie van een bewoner te betrekken en niet pas als zich problemen voordoen. We kijken breder en stellen onszelf de vraag: “Wat zijn de gevolgen als we dit of dat niet meer doen?” Dat zetten we op papier en leggen dat aan de huisarts voor. Voorheen waren dat vooral concrete vragen, nu steeds meer ook: “We zien de bewoner achteruitgaan, wat is er aan de hand en wat kunnen we doen?” De huisarts heeft dan vaak ideeën over een aanpak waar wij niet aan gedacht hebben.’ Iepie geeft een voorbeeld: ‘Toen de transfers bij een bewoonster steeds moeizamer gingen dachten wij erover na om een passieve lift aan te vragen. De huisarts gaf als tip om eerst een ergotherapeut mee te laten kijken.’

Proactieve zorgplanning

In een recente audit kwam het punt ‘proactieve zorgplanning’ ter sprake. Albertha en Iepie merkten dat de familie zich vooral richtte op het hier en nu. ‘Wij willen meer voorsorteren op de lange termijn en preventie. En dan is het belangrijk te weten wat de familie nog wel wil en wat niet. We gaan met familie het gesprek aan over: “Wat als…?” Dat levert soms moeilijke maar ook verhelderende gesprekken op.‘

‘Nadat een bewoner is overleden hebben we nu ook een gesprek met de familie om samen terug te kijken op het proces. Waar hebben we goed gehandeld en waar kan het volgens de familie beter? Nu spreken we bijvoorbeeld de familie van een bewoner op de jaarlijkse barbecue en komen er nog allerlei verhalen naar boven. Zo was er drie jaar geleden iets gebeurd, waarover we met de familie nooit gesproken hadden. Dat was al die tijd bij die familie blijven hangen. Dat was een mooi leermoment voor onze Herbergier.’

‘Ook organiseren we een familieavond met een palliatief verpleegkundige over de laatste levensfase’, vertellen Albertha en Iepie. ‘We willen het gesprek hierover vaker aangaan. Zo kunnen we de bewoners en hun familie voorbereiden op die fase en wat er allemaal wel en niet mogelijk is.’

‘We kijken meer methodisch, dat houdt in dat we er meer een cyclus van maken: Plan Do Check Act. Van al die inzichten ontwikkelen en verbeteren we ons plan “methodisch werken” verder. Daardoor komt er een leercyclus op gang met het team. Precies wat we graag willen.’

Terugkoppeling

Met welke punten willen Albertha en Iepie nu aan de slag? ‘De komende periode gaan we op zoek naar ideeën over proactieve zorgplanning en hoe we dat nog beter kunnen doen. We willen vaker het gesprek aangaan met bewoners en familie, evaluatiegesprekken inplannen na een overlijden van een bewoner, en hieruit onze leerpunten ophalen. Verder willen we onze aandacht blijven focussen op het rapporteren in het zorgplan. Dat gaat al een stuk beter. Er wordt nu meer op hoofdzaken gerapporteerd en er is meer terugkoppeling op uitgezette acties in het zorgplan.’

‘Ook gaan wij als ondernemer en zorgprofessional op vaste momenten met elkaar in gesprek over onze plannen’, besluiten Albertha en Iepie. ‘Doen we dat niet, dan verwatert dit door de waan van de dag. We willen tijd blijven investeren om het “methodisch werken” samen te dragen.’

Lees meer

• Bekijk het onderwerp Methodisch werken in het thema Werken aan kwaliteit