Probleemgedrag voorkomen met STIP-methode

Als eerste verpleeghuis in Nederland is bij locatie Ter Reede Vondellaan van WVO Zorg in Vlissingen STIP ingevoerd: de STapsgewijze Integrale aanpak Probleemgedrag. Specialist ouderengeneeskunde Vincent von Meijenfeldt deelt positieve resultaten en vertelt over andere innovaties.

Vincent: ‘In 2016 zijn we bij WVO Zorg gaan nadenken hoe we de bestaande richtlijnen rondom probleemgedrag effectiever kunnen vertalen naar de dagelijkse praktijk. 90% van de ouderen met gevorderde dementie heeft één of meer symptomen van probleemgedrag. Dan moet je denken aan depressie, agitatie, apathie of angsten. Daarom zijn we begonnen met de implementatie van STIP. Deze methode is weer gebaseerd op Stepped Care, dat als doel heeft om probleemgedrag te voorkomen. Hoe? Door te zorgen dat mensen goed in hun vel zitten en zorg aan te bieden die past bij hun behoeften. Dat maakt de kans op probleemgedrag het kleinst.’

Sessie ‘Probleemgedrag voorkomen met de STIP-methode’

Op het online Waardigheid en trots-congres 2021 was adviseur Corine van Maar gespreksleider. Vincent von Meijenfeldt en vier andere medewerkers van WVO Zorg vertelden over de STIP-methode in hun zorgorganisatie.

  • Bekijk de sessie over de STIP-methode op het Waardigheid en trots-congres over Persoonsgerichte zorg in november 2021.

Persoonsgerichte aanpak

Uitgangspunt bij WVO Zorg zijn de vragen: wat maakt iemand gelukkig en wat is daarvoor nodig? ‘Dat hebben we van alle bewoners van de Vondellaan in beeld gebracht’, legt Vincent uit. ‘Zowel de teams op de woningen als de activiteitenbegeleiders kunnen zo een persoonsgericht aanbod ontwikkelen. Welzijnscoaches helpen ze daarbij. Mocht zich toch probleemgedrag voordoen, dan analyseren een psycholoog en ikzelf dat. Vervolgens bespreken we het in het consultatieteam. Dat team bestaat uit de specialist ouderengeneeskunde, verpleegkundig specialist, psycholoog, gedragscoach, welzijnscoach, maatschappelijk werk, verpleegkundige en teamleider. Wij adviseren dan hoe een bewoner beter begeleid kan worden. Een gedragscoach ondersteunt de teams met het invoeren van ons advies. Tijdens de casuïstiekbespreking met de verzorgenden komen de casussen ook elke week aan bod.’

‘De sleutel in deze methodiek is begeleiding door coaches’, zegt Vincent, ‘De kracht is: uitgaan van welzijn en relatiegericht werken, in plaats van taakgericht werken. Door methodisch te werken kunnen we de aanpak evalueren, bijstellen en steeds verbeteren.’

Rol van mantelzorgers

Helma Verstraeten heeft de STIP-methode onderzocht bij WVO Zorg. Ze vertelt: ‘Heel waardevol is het om naast de ervaringen van de medewerkers ook het perspectief van de mantelzorgers te horen. In de methodiek spelen mantelzorgers meteen vanaf het begin een rol.’ Locatiemanager Patricia Rietbergen voegt toe: ‘De STIP-methode heeft een enorme boost gebracht op het gebied van welzijn in onze organisatie. Het heeft echt de kwaliteit van leven verbeterd. Dat komt door het kijken naar wensen en behoeften en niet zo zeer naar problemen. We hebben de bewoners veel beter leren kennen. Daarnaast heeft het interdisciplinair werken ons ook heel veel opgeleverd.’

‘Door methodisch te werken kunnen we de aanpak evalueren, bijstellen en steeds verbeteren.’

Vincent von Meijenfeldt

Christie Steenbakker is beleidsadviseur WVO Zorg. Tijdens de sessie op het Waardigheid en trots-congres demonstreerde zij samen met welzijnscoach Cynthia Dijk de app Sprekende Beelden. Deze app helpt je te achterhalen wat de interesses van mensen zijn. Op een eenvoudige manier, door het spelen van het spel. Zo kunnen zorgmedewerkers het gemakkelijk in het zorgplan zetten.

Opvallende resultaten STIP-methode

Bij WVO Zorg is met de STIP-methode het gebruik van psychofarmaca met de helft afgenomen. Datzelfde geldt voor incidenten die voortkomen uit probleemgedrag. Hierdoor neemt ook het werkplezier toe en vermindert de werkdruk. ‘Daarnaast is de deskundigheid van de medewerkers gegroeid’, aldus Vincent. ‘Ze voelen zich minder onthand en staan er niet meer alleen voor. Ze kunnen immers direct met de coaches overleggen.’

Vincent vervolgt: ‘Stepped Care sluit naadloos aan op de visie die WVO Zorg heeft, gebaseerd op Planetree: betere zorg, in een helende omgeving en in een gezonde organisatie. Planetree inspireert, adviseert, ondersteunt en certificeert organisaties om mensgerichte zorg in de praktijk te realiseren én te blijven verbeteren.’

Planetree: concrete basis voor mensgerichte zorg

Alle aanbieders in de langdurige zorg zeggen de bewoner centraal te stellen, maar hoe geef je hier praktisch invulling aan? Het Planetree model is een ideaal middel om dit te doen, weten ze inmiddels bij Rivas Zorggroep, WVO Zorg en Sevagram. Het legt een veel diepere wereld bloot, stellen de drie geïnterviewden.

Lees het artikel over Planetree

Nieuw ‘thuis’ voor de bewoners

De implementatie van Stepped Care is daarom niet de enige innovatie bij WVO Zorg. Vincent: ‘Zo komt er gezichtsherkenning bij de deuren, zodat bewoners geen onnodige vrijheidsbeperking ervaren. Ook werken we met daglichtsimulatie, waardoor de lichtsterkte zich aanpast aan het moment van de dag. Verder testen we zorgrobotjes uit en hebben we zeehonden die reageren op aanraking en praten. Overigens mogen bewoners hier – in overleg – hun eigen hond of poes houden en nemen medewerkers regelmatig hun hond mee. Bij WVO Zorg staat de bewoner centraal en proberen we hen een nieuw thuis te geven. Toen ik hier voor het eerst kwam, proefde ik de sfeer en wist: dit voelt goed. Ik was verrast door de vele faciliteiten, de mooie gebouwen en leuke activiteiten in het atrium. Er zijn ruim 800 vrijwilligers actief die vaak met de bewoners buiten wandelen, lekker gaan zwemmen of creatief bezig zijn.’

Online workshop STIP Methode

Bekijk deze workshop over de STIP Methode, gegeven tijdens de geriatriedag op 11 februari 2021:

Meer weten

Geplaatst op: 31 januari 2022
Laatst gewijzigd op: 5 september 2022