Videoserie en zelftest: leefomgeving aansluiten op behoeften van bewoners
Hoe kun je de leefomgeving van de bewoners in jouw verpleeghuis verbeteren? In dit artikel laten we aan de hand van 3 praktijkvideo’s succesfactoren zien en geven we een aantal concrete tips en handvatten om binnen jouw organisatie een impuls te geven aan de dialoog over een passende leefomgeving voor bewoners. Ook is er een korte zelftest met vragen waarmee je kunt toetsen hoe jouw organisatie staat ten aanzien van het onderwerp leefomgeving.
Vraaggericht, in plaats van aanbod gedreven
Achteruitgang in kwaliteit van leven gaat slechts geleidelijk en ziektebeelden brengen verschillende eigenschappen met zich mee. Daarom is het belangrijk om constant in de gaten te houden wat voor de bewoner nog maximaal haalbaar is en hoe dat het beste op een veilige wijze gerealiseerd kan worden. De organisatie van de zorg sluit niet altijd van nature aan op dit vraaggerichte perspectief. Werkprocessen zijn vanuit oudsher soms eerder georganiseerd vanuit efficiency, in plaats van uit beleving. Als er besloten wordt om de leefomgeving van de cliënt te verbeteren, moeten de werkprocessen dan ook op alle niveaus opnieuw geëvalueerd worden: In hoeverre is hetgeen wij als professionals doen, helpend voor de beleving van de bewoner?
Video leefomgeving #1: Os Thoes
In het project Os Thoes in Budel ligt de nadruk op het creëren van een huiselijke situatie. De kleinschalige woonvoorziening biedt ouderen een thuis aan met 24 uur per dag, zeven dagen in de week zorg en begeleiding. Hiervoor wordt onder meer een beroep gedaan op de inzet van mantelzorgers en vrijwilligers. De accommodatie wordt qua inrichting aangepast aan de behoeften van de doelgroep. Het initiatief ‘Os Thoes’ is vanuit de gemeenschap zelf vorm gegeven en redeneert vanuit de behoeften van hulpbehoevenden.
Os Thoes is een initiatief van Stichting Woonzorg Cranendonck (SWC). Deze stichting heeft een samenwerkingsovereenkomst gesloten met de gemeente Cranendonck, Stichting Zuidzorg en woningcorporatie woCom om de woonvoorziening te kunnen realiseren. In deze video vertellen de initiatiefnemers hoe Os Thoes tot stand komt en hoe zij de samenwerking geregeld hebben.
Werk voortdurend vanuit een gedragen visie
Organisaties die zich onderscheiden met een passende leefomgeving, werken dikwijls vanuit één centrale, herkenbare visie. Ook binnen dit product, dragen de drie organisaties dit beeld uit. Binnen organisaties die actief met de leefomgeving van start zijn gegaan, wordt de visie voortdurend herhaald en vormt dit een permanent uitgangspunt bij de beslissingen die gemaakt worden. Het is van belang dat medewerkers zich voldoende in de visie herkennen, zodat ook zij met de cliënt, mantelzorgers en elkaar spreken vanuit deze visie. Het formuleren van de visie in nauwe samenspraak met professionals zorgt ervoor dat de visie gedragen wordt en dat er eigenaarschap wordt getoond. Dit is dan ook een duidelijke aanbeveling aan organisaties die een visie op leefomgeving willen formuleren.
Video leefomgeving #2: ‘Zorgspectrum het Zand’
Binnen locatie De Berghorst van Zorgspectrum Het Zand wordt er gewerkt met socio-therapeutische leefmilieus, zodat ook bij deze zorgorganisatie de behoeften en mogelijkheden van de cliënt centraal staan. Maar waarom vinden we het tegenwoordig nog gebruikelijk om enkele leefmilieus af te sluiten met een gesloten deur? En wat gebeurt er als we dat gewoon niet meer doen; worden de doemscenario’s die we vaak bedenken dan werkelijkheid? Of worden cliënten er juist heel blij van? Op De Berghorst zijn ze het gewoon gaan doen: cliënten meer vrijheid bieden en gesloten deuren afschaffen.
Ontwikkel de leefomgeving in verbinding met de bewoner, mantelzorger en professional
De leefomgeving van een verpleeghuis is van de bewoners en hun naasten. Zij worden graag betrokken bij de wijze waarop de omgeving wordt ingericht. De sfeer, aankleding, uitstraling en het bepalen van welke activiteiten passend zijn; bewoners en mantelzorgers denken er graag over mee. Het doel van een passende leefomgeving is om er ondanks alle beperkingen, samen toch een zinvolle dag van te maken. De betrokkenheid van mantelzorgers en naasten neemt toe als zij inspraak hebben in de wijze waarop de organisatie de omgeving meer leefbaar maakt. Het reserveren van een budget voor een zorgteam, zodat zij in samenspraak met bewoner en mantelzorgers zelf kunnen zorgen voor aankleding, sfeer en activiteiten is een aanbeveling.
Video leefomgeving #3: ‘Laverhof’
Laverhof wil dat bewoners zich thuisvoelen. Samen met cliënten, familie en medewerkers kijken ze bewust naar de leefomgeving. Bewoners en familie hebben de regie om samen een leefomgeving te creëren waarin de bewoners zich thuisvoelen. Laverhof is hierin transparant en geeft inzicht in de budgetten voor de woonomgeving, zodat er gericht keuzes gemaakt kunnen worden waar het geld aan uitgegeven wordt.
Zelftest. Hoe ver is jouw organisatie op het vlak van leefomgeving?
In hoeverre is jouw organisatie actief met de leefomgeving van bewoners? Met behulp van deze vragen kunt je de dialoog over de leefomgeving binnen jouw organisatie versterken.
- Wie hebben er inspraak gehad bij de totstandkoming van de leefomgeving van onze bewoners?
- Welke suggesties van cliënten, mantelzorgers en professionals hebben ons echt tot anders denken over de leefomgeving aangezet?
- Wat vindt de cliënt hier binnen de leefomgeving, wat elders niet zomaar vanzelfsprekend is?
- Waaruit blijkt hoe belangrijk de leefomgeving is voor onze kwaliteit van zorg?
- Wat maakt specifiek voor onze bewoners de leefomgeving passend?
- Welke uitwerking heeft de leefomgeving op onze medewerkers?
- Geef een voorbeeld van een succes dat u zonder uw leefomgeving nooit bereikt had kunnen hebben;
Meer weten
Geplaatst op: 8 februari 2018
Laatst gewijzigd op: 13 september 2022
SPOT ON: Goed werkgeverschap
