Kennisdossier Toekomst verpleegzorg

Als we in 20240 dezelfde kwaliteit van zorg willen waarborgen met de huidige manier van werken, hebben we een verdubbeling van het aantal zorgmedewerkers nodig. Dit zou betekenen dat 1 op de 4 mensen in Nederland in de zorg moet werken, terwijl 50% van de gehele bevolking niet werkend is vanwege hun pensioenleeftijd. Tevens neemt de complexiteit van de zorgvraag toe en is de verwachting dat het aantal Wlz-indicaties zal verdubbelen. Dit zijn enkel prognoses, maar ook in de dagelijkse praktijk zijn de effecten van de onhoudbaarheid al voelbaar: de wachtlijsten voor verpleeghuisopname nemen toe, de huisartsen worden overvraagd, de woningbouw kan de extra capaciteitsvraag niet aan en mantelzorgers zijn steeds vaker overbelast. Tegelijkertijd krijgen we te maken met nieuwe doelgroepen met andere waarden en behoeften. Niet alleen wat betreft de ouderen, ook gelet op de jonge aanwas van zorgmedewerkers.

Hoe speel je in op al deze ontwikkelingen? Wat zijn de strategische speerpunten voor jouw zorgorganisatie? En welke stappen ga je morgen zetten?

Waarom is een transitie nodig? trends, feiten en cijfers

Cijfers in beeld: De Zorgkloof

Saartje Sondeijker, kennismanager bij Waardigheid en trots voor de toekomst, analyseerde verschillende trends en rapporten en bracht de cijfers en grote thema’s in ‘De Zorgkloof’ in beeld, die gezamenlijk de vraagstukken van het toekomstbestendig maken van de verpleegzorg en de urgentie duidelijk maken.

Capaciteitsraming verpleegzorg

TNO heeft een aantal trendontwikkelingen voor de toekomst van de verpleeg(huis)zorg in kaart gebracht en zoomt in op de toekomstige vraag- en aanbodontwikkelingen van verpleeghuiszorg per regio. ZN heeft hierop vijf randvoorwaarden beschreven die nodig zijn in de realisatie van deze extra capaciteit. Lees meer over de Randvoorwaarden en afspraken capaciteitsontwikkeling verpleeghuiszorg

Transformatieagenda Ouder worden 2040

In de transformatieagenda ‘Ouder Worden 2040’ staan 20 concrete doelstellingen om de ouderenzorg in Nederland te transformeren. De transformatieagenda is het vervolg op een maatschappelijke dialoog over Ouder worden 2040. Lees meer over Ouder worden 2040

Een houdbare samenleving 2040

De Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in Zorg en Welzijn (NVTZ) beschrijft in de whitepaper ‘Een houdbare samenleving in 2040’ het belang van zorgzame gemeenschappen in de samenleving van de toekomst. Binnen het stelsel, binnen zorginstellingen maar óók bij zorgmedewerkers, zal meer (experimenteer-)ruimte moeten komen voor ‘hulp van buiten. Onder andere van zorgzame gemeenschappen.’ Lees meer over de houdbare samenleving in 2040.

Een leven lang leven

Leven Lang Leven is een positieve beweging rondom fijn oud worden. We bouwen een netwerk van vernieuwers die gezamenlijk de beweging vormen richting een nieuwe visie en aanpak op oud worden. Van 2020 tot maart 2022 ondersteunde het programma ‘Een leven lang leven’ 26 pioniers in het tot wasdom brengen van hun ideeën.

• Bekijk de publicatie: De ouderenzorg klaarmaken voor de toekomst (pdf) met lessen uit het programma ‘Een leven lang leven’
• Lees meer op de website levenlangleven.nl

Raad voor Volksgezondheid en Samenleving

Ook de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) adviseert het kabinet rondom het structureel anders organiseren van het zorgstelsel. In het adviesrapport Met de stroom mee doet de RVS concrete voorstellen voor aanpassingen rondom 3 transities: 1) regionaal organiseren van zorg en ondersteuning, 2) maatregelen voor doelmatig zorggebruik en 3) adaptief en toekomstbestendig.

Programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO)

Met het programma WOZO wil minister Helder samen met partners bereiken dat ondersteuning en zorg zich aanpassen aan de voorkeur van ouderen om zo lang mogelijk regie op het eigen leven te houden en dat zware, complexe zorgvragen zo lang mogelijk worden uitgesteld of zelfs worden voorkomen.  Minister Helder: ‘Als we niet nu in beweging komen, dan loopt de zorg alleen nog maar meer vast. Omdat het aantal mensen dat we nodig hebben voor de mensen die zorg nodig hebben, volstrekt onvoldoende is. Willen we voorkomen dat we in een scenario terechtkomen dat we alleen maar moeten verschralen, dan moeten we nu een omslag maken. En ik realiseer me dat we deze omslag moeten maken terwijl het al heel druk is in de zorg. Maar het goede nieuws is dat ik nu al hele goede voorbeelden zie van deze omslag.’

• Lees over de lancering van WOZO: Omslag voor ouderenzorg: zelf als het kan, thuis als het kan, digitaal als het kan
• Lees het interview met Jan Megens – programmadirecteur WOZO bij VWS – Nieuw perspectief op de ouderenzorg
• Lees het interview met Michiel Geschiere – directeur Langdurige Zorg bij VWS – ‘Pak de ruimte in het zorgstelsel om transformatie vorm te geven’
• Lees het interview met Ernst van Koesveld – directeur-generaal Langdurige Zorg bij VWS – ‘Toekomst verpleeghuis als Intensive Care van de langdurige zorg’
• Lees het interview met Martin Holling – projectmanager ouderenzorg bij VWS – ‘Concreet werk maken van ouderenhuisvesting’

Een toekomstbestendige visie in de praktijk

Verschillende zorgaanbieders hebben vanuit toekomstbewustzijn een nieuwe koers en activiteiten ontwikkeld. Ze vertellen over hun aanpak en hoe zij de uitdagingen van de toekomst het hoofd bieden.

Silverein sluit aan op zorghart met toekomstvisie ouderenzorg

Silverein besefte dat de nieuwe toekomstvisie ouderenzorg en strategie vooral moesten zorgen voor werkgeluk, werkkracht en positiviteit. En dat die breed gedragen moesten zijn. De zorgorganisatie organiseerde dialoogsessies met medewerkers, cliënten, naasten en vrijwilligers. De strategie werd aansprekend vormgegeven in een zorghart. Lees het artikel: Silverein sluit aan op zorghart met toekomstvisie ouderenzorg

Thebe is sneller voorbereid op 2030 met design thinking

Hoe organiseren we zorg in 2030 en welke toekomstvisie ouderenzorg hoort daarbij?  Thebe legt deze puzzel door middel van design thinking. Thebe werkt hierin met kleine groepen zorgmedewerkers, die een brede vertegenwoordiging hebben vanuit de relevante zorgfuncties. Daarnaast wordt er input gehaald bij verzekeraars, collega-instellingen en andere betrokkenen. De oplossingen worden daarmee gedragen door de VVT-sector in de regio. Lees het artikel: Thebe is sneller voorbereid op 2030 met design thinking

Toolbox: Aan de slag om toekomstbestendig te worden

Hier wordt op dit moment nog aan gewerkt.

Ondersteuning Waardigheid en trots voor de toekomst

Samen voorbereid zijn op de toekomst. Daar helpt ‘Waardigheid en trots voor de toekomst’ bij. Samen brengen we in kaart wat nodig is en zetten we stappen om de ondersteuning en zorg toekomstbestendig te maken bij locaties, organisaties en de keten. We richten ons daarbij op het sneller en makkelijker benutten van kennis en op het versterken van het leer- en verandervermogen van de sector, zodat er ook in de toekomst flexibel kan worden ingespeeld op ontwikkelingen. Lees meer over de ondersteuningsmogelijkheden van Waardigheid en trots voor de toekomst.

Meer weten

• Bekijk alle artikelen over het onderwerp toekomst verpleegzorg