home / Praktijk / ZZG zorggroep ondersteunt medewerkers met teamreflectie

ZZG zorggroep ondersteunt medewerkers met teamreflectie

tags: Corona (169) , Regio Nijmegen (3) , Opleiden (78)

programma's: Waardigheid en trots in de regio (119) , Arbeidsmarkt (30)

Juul en een collega werden flink ziek toen corona op hun kleinschalige woongroep uitbrak. José en Shenna werkten ruim een maand in cohort op de woongroep; van de zes besmette bewoners overleden er vier. Het zijn helaas geen ongewone situaties in deze coronaperiode. Hoe help je je medewerkers om hiermee om te gaan? ZZG zorggroep biedt teams Teamreflectie aan. Manager André Meijerink: ‘Als werkgever wil je laten zien dat je meeleeft met je medewerkers.’

Ontmoetingen online

André is manager van twee woonzorglocaties van ZZG zorggroep, Terra en Globe. Op beide locaties brak in het afgelopen jaar corona uit: op Globe in april 2020, op Terra in december 2020. ‘Medewerkers die langere tijd in cohort moeten werken, die in een relatief korte periode meerdere bewoners zien overlijden, die hun collega’s nauwelijks zien, niet even kunnen napraten met elkaar, die zelf ziek worden: dat is heftig’, zegt André. ‘Als manager kun je tijdens een uitbraak de afdeling niet op. En medewerkers kunnen niet even je kamer binnenlopen om iets te delen. Want ze moeten na hun dienst zo snel mogelijk van de locatie weg. Het voelt allemaal heel onnatuurlijk. Dan moet je andere dingen verzinnen. Zoals een paar keer per week ’s avonds online ontmoetingen organiseren. En regelmatig even bellen. Aandacht voor de medewerkers is zo belangrijk!’

Juul: ‘Dit hadden we veel eerder moeten doen’

Juul Meeuwissen is verzorgende IG op locatie Globe: ‘In april 2020 brak corona uit op onze woongroep. Wat me vooral is bijgebleven uit die periode is dat we het wiel moesten uitvinden. En dat we achter de feiten aanliepen. Er was nog zoveel onbekend. En toen werd ik zelf ziek, en heftig ook. Bij ons is gelukkig maar één bewoner overleden, iemand met veel onderliggend lijden. Maar er zijn wel twee jonge collega’s heel ziek geweest, waaronder ik dus. Ik ben in september weer een paar uur gaan werken en in december pas volledig. In het begin voelde ik me zo verantwoordelijk, het was alsof ik mijn collega’s in de steek liet. Gelukkig kon ik wel wat vanuit huis doen. Dingen uitzoeken bijvoorbeeld. En de bezoekregeling achter de schermen regelen. Zo bleef ik me nuttig voelen. En de flexpool was goed geregeld, er is geen moment onderbezetting geweest. Dat was voor mijn herstel heel belangrijk.

De teamreflectie hebben we pas in oktober gehad. Het eerste wat we tegen elkaar zeiden was “dit hadden we veel eerder moeten doen”. We moesten een beetje graven naar onze emoties. Maar toch was het goed om de stress die we hadden gehad te kunnen ventileren. En het was heerlijk om weer een keer bij elkaar te zitten. Ik denk dat teamreflectie ook in andere situaties goed kan zijn. Je maakt als team wel vaker heftige dingen mee. We hebben bijvoorbeeld een keer een bewoner gehad die heel agressief was. En soms zijn er ethische kwesties, een beslissing van de familie waar je persoonlijk niet achterstaat. Dan kan het fijn zijn om daar in een teamreflectie op terug te kijken, al is het alleen maar om je hart te luchten.’

Goede zorg voor medewerkers

Maar ook ná een uitbraak mag de aandacht niet verslappen. Daarom zet ZZG zorggroep Teamreflectie in. Dit is een methode om een heftige gebeurtenis met elkaar te verwerken. Tijdens een drie uur durende bijeenkomst delen medewerkers emoties en persoonlijke verhalen met elkaar. Ook krijgen ze uitleg over stress: wat is het en wat doet het met je. André: ‘Wij bieden teamreflectie aan omdat we denken dat het nuttig is. En het past bij goede zorg voor onze medewerkers. Dat vinden we heel belangrijk. Maar of de teams er gebruik van maken, mogen ze zelf weten. Dat hoort bij het zelfsturend zijn.’ Eén team van locatie Globe en een team van locatie Terra kozen voor teamreflectie. Een ander team van Terra wilde het niet. Zij hadden geen behoefte aan een terugblik en wilden liever vooruitkijken. ‘Dat is natuurlijk prima.’

José: ‘Het is belangrijk om aan elkaar te vragen hoe het gaat

José Nillesen, verzorgende IG op locatie Terra: ‘Ik werk al bijna 32 jaar bij ZZG zorggroep. Maar zoiets als dit heb ik nog nooit meegemaakt. In het begin was alles onzeker, niemand wist wat corona was. Maar op een gegeven moment werden de coronamaatregelen de nieuwe routine. Lastig vond ik de impact op mijn privéleven. Elke keer als een bewoner coronaverdacht was, kon ik privé niets afspreken. Want mijn hele familie werkt in de zorg. Het is heel lang goed gegaan, maar op 10 december kregen we toch nog corona op de woongroep. Op één na hebben alle bewoners het gehad. Vier van de zes besmette bewoners zijn overleden. Dat was heel heftig. Gelukkig kregen we veel steun, van onze manager André, van de casemanager en van de specialist ouderengeneeskunde. André belde me regelmatig, om even te checken hoe het met me ging. Ook kwam het team elke week digitaal bijeen. Tegen de kerst zouden we weer uit isolatie gaan, maar toen kreeg de woongroep naast ons corona. En moesten wij nog een paar weken door. We konden wel janken! Uiteindelijk hebben we tot 15 januari in isolatie gezeten.

Begin maart hebben we de eerste bijeenkomst van de teamreflectie gehad. Ik zie het als een mooie afsluiter van een heftige periode. Mooi vind ik dat je je weer even bewust wordt hoe belangrijk het is om aan elkaar te vragen hoe het gaat. Dat deden we ook wel hoor, toen we in isolatie zaten. Maar eigenlijk moet je dat altijd doen. Wel denk ik dat het beter is om de teamreflectie iets sneller te doen. Nu lijkt het alweer zo lang geleden. En het was natuurlijk een beetje jammer dat het online moest. Als je elkaar in levende lijve ziet is het toch persoonlijker. Misschien dat de terugkombijeenkomst over twee maanden live kan.’

Met stress dealen

De teams waren positief over de Teamreflectie. ‘De medewerkers vonden het fijn om hun persoonlijke verhaal en emoties te kunnen delen’, vertelt André. ‘Ook de informatie over stress vonden ze waardevol. Ze werden zich bewust van de manier waarop ze zelf met stress dealen. De een gaat lang met de hond wandelen, de ander luistert muziek. Als je dat weet, kun je het ook in andere situaties inzetten.’ Het team van locatie Globe genoot er ook enorm van om weer een keer met z’n allen fysiek bij elkaar te zijn. ‘Dat hadden ze ontzettend gemist. Omdat zij in oktober de teamreflectie deden, kon het fysiek. Maar het team van locatie Terra deed de teamreflectie begin dit jaar online. Ik vond het risico te groot om de medewerkers samen te laten komen. Gelukkig was het ook digitaal een prima bijeenkomst. Maar elkaar in levende lijve zien doet denk ik wel wat in de manier waarop mensen hun emoties uiten. Dat heeft dus toch de voorkeur.’

Shenna: ‘Het buddysysteem spreekt me aan’

Shenna Schoenmaker, leerling op locatie Terra: ‘Ik ben op 9 november begonnen en een maand later zaten we in isolatie. Dat was heftig ja. Maar als je in deze periode voor de zorg kiest, weet je dat dit kan gebeuren. Collega’s vroegen aan mij of ik niet liever wilde stoppen, maar daar heb ik geen moment aan gedacht. Ook al zie je bewoners onder je handen wegglippen. Met andere bewoners bouw je juist een hele hechte band op. En ik heb er ontzettend veel van geleerd. Ik loop mijlenver voor op leerlingen die in dezelfde periode zijn begonnen! Privé was het wel even lastig dat ik meteen in de frontlinie terechtkwam. Mijn grootouders en overgrootmoeder heb ik een hele tijd niet gezien. En ik was best bang om mijn dochtertje te besmetten. Ze is drie, maar heeft als baby een openhartoperatie gehad. Gelukkig kon de kinderarts me goed geruststellen.

De teamreflectie vond ik heel leerzaam, alhoewel ik het liever iets dichter op de coronaperiode had gehad. Je leert hoe je goed met je energie kunt omgaan, hoe je je werk kunt loslaten, hoe je lichaam op stress reageert en welke afleiding voor jou goed werkt. Dat is nuttig. Ook het buddysysteem spreekt me aan. Dan heb je een vaste collega die je kunt bellen als je ergens mee zit. Toen we er middenin zaten, hebben we het daar ook wel over gehad hoor. Dat we elkaar moesten bellen als we ergens mee zaten. Maar dat vond ik toch lastig, ik was er net een maand. Gelukkig belden collega’s mij regelmatig, ook onze manager André. Dat was fijn. De teamreflectie heeft nog een keer duidelijk gemaakt dat we deze periode niet alleen hebben doorgemaakt, maar als team. Dat heb ik als heel positief ervaren.’

Welzijn van je medewerkers

André raadt andere organisaties zeker aan om Teamreflectie aan te bieden. ‘Medewerkers zijn het goud van de organisatie, zij leveren iedere dag zorg aan je bewoners. Je wil als organisatie laten zien dat je je verantwoordelijk voelt voor het welzijn van je medewerkers. Dat je medewerkers die iets heftigs meemaken ondersteunt. Want medewerkers die voelen dat hun werkgever met ze meeleeft, beleven hun werk positiever.’

Door: Ingrid Brons

Meer weten

Wil je zelf binnen je organisatie met Teamreflectie aan de slag? Bekijk de informatie en download de materialen
Lees ook het artikel over de pilot teamreflectie in Brabant
Bekijk de CoronaWegwijzer met alle informatie, tools, handreikingen en praktijkverhalen over corona in het verpleeghuis
Als het gaat om teamreflectie, kunnen de collega’s van Waardigheid en trots in de regio met je meedenken bij een aantal zaken of je verder helpen. Check dit op de pagina over corona-ondersteuning.

Geplaatst op: 23 maart 2021
Laatst gewijzigd op: 1 juli 2021