Tweede convenant domeinoverstijgend samenwerken getekend: Dongen krijgt Community Care

Dat gebeurde tijdens een feestelijk samenzijn in het monumentale gebouw van zorgorganisatie Maria-Oord in Dongen. Namens Maria-Oord plaatste een opgetogen directeur-bestuurder Albert Vlemmix zijn handtekening. Rob Kox deed dat namens zorgkantoor VGZ en wethouder Piet Panis namens de gemeente Dongen (Annemieke van Hees deed dit al eerder voor zorgverzekeraar VGZ). Met die handtekeningen is Maria-Oord de tweede zorgorganisatie die vanuit Waardigheid en trots het thema domeinoverstijgend samenwerken heeft weten om te zetten in een helder convenant. Eind vorig jaar beet zorgorganisatie Opella in Ede het spits af. Hier zijn zorgverzekeraar Menzis en het zorgkantoor Menzis en de gemeente de partners. En nu gaat Dongen eenzelfde unieke samenwerking vormgeven: Community Care gedoopt.

Leefcoaches

Nina Laurijsen-Boer en Britt van Halder zijn heel blij met de handtekening. Zij zijn de wijkverpleegkundigen van Maria-Oord die de rol van de leefcoaches in Community Care in Dongen op zich nemen. Zij gaan zich richten op mensen met geheugenproblemen in combinatie met lichamelijke klachten en hebben oog voor mobiliteit, sociale klachten en woon- en leefomstandigheden. Deze mensen kunnen zichzelf aanmelden, maar vaker zal dat gebeuren via de praktijkondersteuner van de huisarts, woningbouwcoöperatie, wijkverpleegkundige of casemanager dementie. Door vroegtijdig in te spelen op de behoeften van mensen en de juiste zorg en ondersteuning te bieden, kunnen zij mogelijk langer zelfstandig thuis blijven wonen. Met meer kwaliteit van leven én tegen lagere kosten, zo hopen de ondertekenaars van het convenant. Nina Laurijsen-Boer: “Dankzij de samenwerking hoeven wij niet te kijken uit welk potje de hulp en ondersteuning die we inzetten gefinancierd moet worden. Wat wij wel doen, is de wederkerigheid in de omgeving van cliënten onderzoeken. Kan de partner nog hulp bieden? Is er wellicht een buurvrouw die een rol kan vervullen?” Bij de start van elk traject stelt de leefcoach de vraag welke drie dingen iemand echt nodig heeft om langer thuis te kunnen blijven wonen. Zelden is dat die ene douchebeurt, weten de leefcoaches. Veel vaker gaat het om ondersteuning die bijdraagt aan het welzijn van mensen, zoals dagbesteding, of gerichte informatie.

Community Care

Albert Vlemmix geldt als de kartrekker van de samenwerking in Dongen. Al benadrukt hij dat veel collega’s, partners en adviseurs hebben meegewerkt om die samenwerking mogelijk te maken. Inclusief ambtenaren van het ministerie van VWS en de gemeenteraad van Dongen, die vanaf de start enthousiast is. Zo ontstond het eerste idee voor Communiy Care in Dongen al in 2012, vertelt Vlemmix. Maar het wegdenken van schotten in de financiering en organiseren van zorg en ondersteuning over de grenzen van de stelsels heen, bleek in de praktijk zeer ingewikkeld. Toch is een andere manier van denken nodig, omdat kwetsbare ouderen die zorg en ondersteuning nodig hebben zich niet aan hokjes houden. Daarom is Albert Vlemmix heel blij dat het betrokken partijen toch gelukt is. De projectgroep en de leefcoaches zijn nu aan zet, zegt hij. Zij moeten Community Care gaan vormgeven. Daarbij krijgen de leefcoaches doorzettingsmacht: zij mogen zelf beoordelen welke hulp en ondersteuning nodig is uit financieringsdomeinen (Wmo Zvw). Daardoor kunnen zaken sneller geregeld worden, is de verwachting. “Voor die cliënt is dat heel belangrijk, want die heeft vaak maar een beperkt tijdshorizon. En voor mantelzorgers betekent dit minder stress”, weet Albert Vlemmix.

Samen leren

“De gemeenteraad is complimenteus over het feit dat wij dit experiment gaan uitvoeren. En wij hiermee nieuwe dingen opstarten binnen de zorg”, zegt wethouder Piet Panis. “Dat we dit doen onder de noemer van Waardigheid en trots, vind ik heel passend. Want wij zijn er trots op dat wij dit doen met vertrouwen in elkaar. Het past ook precies binnen de Wmo-gedachte: dat je voor elkaar zorgt en mensen in hun eigen kracht zet. Al kunnen zij niet alles zelf regelen. Verder is het de vraag wat het experiment voor de kosten gaat betekenen? Gaan die kosten omlaag? Gaan mensen langer gebruik maken van de Wmo en korter van de Wet Langdurige zorg? We gaan dit leren met elkaar.” Zelf zal de wethouder het experiment meer op afstand volgen, want binnenkort gaat hij met pensioen. “Ik wens iedereen veel succes.”

Betaalbare zorg

Zorgverzekeraar VGZ en zorgkantoor VGZ zijn al lange tijd betrokken bij het vormgeven van Community Care in Dongen. “Dit soort initiatieven vinden wij belangrijk, omdat die kunnen bijdragen aan een betere kwaliteit van leven tegen lagere kosten. Dat is nodig als we de zorg betaalbaar willen houden”, zegt Rob Kox, afdelingsmanager Zorginkoop en Klantadvies langdurige zorg bij VGZ. Hij spreekt over “een lange zoektocht” die partijen met elkaar hebben afgelegd. “Nu gaan we samen kijken wat er aan de achterkant gebeurt als we aan de voorkant interventies doen.” Zo kan het beroep op de Wlz afnemen en dat op de Wmo juist toenemen. “De vraag is hoe we dat dan gaan verrekenen en of de kosten in totaliteit omlaaggaan. Bij VWS kijken ze daarom mee. Voor ons geldt: wat kunnen we hiervan leren en is het elders ook mogelijk? In Dongen is het gelukt omdat we elkaar goed kennen en vertrouwen hebben in elkaar. Daarom zijn wij ook heel blij met dit convenant en trots dat het er ligt.”

Evaluatie

Vanuit VWS zal worden gezorgd voor de onafhankelijk evaluatie van Community Care in Dongen en het experiment in Ede. Op 24 april ondertekenden partijen ook een brief gericht aan VWS waarin het experiment wordt toegelicht. Samen gaan partijen de komende drie jaar volgen of de inzet van zorg en ondersteuning verandert en zo ja hoe. Gaat het sneller, is sprake van andere vormen van hulp en ondersteuning en treedt een verschuiving van uitgaven op in de verschillende financieringsdomeinen. Maar ook: blijft die oudere inderdaad langer thuis wonen. “En”, zo benadrukt Albert Vlemmix tot slot, “wat we natuurlijk willen weten, is: hoe tevreden is de burger hiermee?” De komende drie jaar zal dat duidelijk worden.

Door Karin Burhenne

Meer weten

• Bekijk het thema Domeinoverstijgende samenwerking
• Lees ook over het convenant in Ede: Unieke samenwerkingsovereenkomst domeinoverstijgend werken.