Conforte Innovatielab: innoveren is een kwestie van de juiste mindset
Bij het noemen van een laboratorium voor zorginnovatie denken mensen nogal eens aan slimme technologie. In het Conforte Innovatielab in Rotterdam bungelt de invoering van technologie ergens onderaan. Veel vaker gaat het om het verbeteren van (communicatie)processen. ‘Wij doen niet aan het droppen van technologie. En als er al technologie bij komt kijken, dan altijd in de context van een breder proces.’
Het lab werd in 2019 opgericht vanuit Stichting ConForte. De stichting behartigt de belangen van tien Rotterdamse zorgorganisaties voor ouderen. Deze organisaties (en een drietal organisaties uit de naastgelegen regio Capelle/Krimpen) participeren in het lab. ‘Inzet vanaf het eerste moment was om de drempel om te innoveren zo laag mogelijk te maken’, zegt innovatiemanager Timme Hovinga van het Conforte Innovatielab. Marit Baaij: ‘We zochten als uitgangspunt geen oplossingen, maar problemen. Waar loop je tegenaan en wat zou je anders willen? De behoefte van medewerkers dus. Die wilden we opsporen.’ Marit is innovatieadviseur bij Lelie zorggroep in Rotterdam. Zij zit samen met vertegenwoordigers van andere zorginstellingen in de werkgroep van het Conforte Innovatielab.
Handboek Experimenten
De zoektocht naar ervaren knelpunten leidde bij het Conforte Innovatielab tot een rijtje met items als werkdruk, registratielast, medicatieveiligheid, dwaalgedrag van cliënten, spitsuurmomenten en onderlinge communicatie. Daarna volgde een knelpuntenanalyse en kwamen er locaties waar experimenten werden uitgeprobeerd.
Ook werd een begin gemaakt met het Handboek Experimenten. Zes organisaties gingen hiermee aan de slag. Die ervaring moest onder meer duidelijk maken hoe effectief dit handboek in de praktijk is. Marit: ‘De resultaten van de experimenten zijn voor iedereen beschikbaar, opdat bij vergelijkbare problemen het wiel niet opnieuw hoeft te worden uitgevonden.’
Tip: ga zelf aan de slag met het doen van een experiment. Het handboek helpt je met het stellen van de goede vragen en het volgen van een goed proces.
Het belang van samen doen
Bij projecten van het Conforte Innovatielab spelen bijna altijd effectievere communicatie en gedragsverandering een belangrijke rol. Eén van de innovatieprojecten bij Lelie (zie kader) is hier een goed voorbeeld van. Marit: ‘Het belang van samen doen loopt als een rode draad door de projecten heen. We ontdekten dat bij de zorgorganisaties die meedoen, behandelaren en zorgmedewerkers elkaar in sommige gevallen nooit spreken. Dat kan innoverende verandering in de weg staan. Het gaat dus echt om de mindset met als belangrijkste boodschap: als je ergens tegenaan loopt, ga interdisciplinair bij elkaar zitten en bespreek het.’
34 innovatietrajecten
Cruciaal onderdeel van de innovaties zijn de ontmoetingen van deelnemende zorgorganisaties op de labvloer van het Conforte Innovatielab in de Rotterdamse Marconitorens. ‘Het is vooral een ruimte om een flinke groep op een inspirerende manier een paar uur lang bij elkaar te houden. Dan praten en brainstormen we over verbeteringen en hoe organisaties al dan niet met succes problemen op weten te lossen. Dat is op zich al een geestverrijkende ervaring.’
Er lopen 34 innovatietrajecten in het Rotterdamse lab en de aangesloten organisaties. Van het oplossen van logistieke problemen in de ochtend tot – toch technologie – het invoeren van slimme brillen bij wondzorg op afstand tot het wegnemen van de disbalans tussen zware zorg op de ene afdeling en de relatief licht zorg op de andere afdeling.
Zelf succesvol innoveren
De focus bij het Innovatielab ligt op het opleiden van mensen zodat de Rotterdamse zorgorganisaties op zoek kunnen gaan naar knelpunten en zelf succesvol kunnen innoveren. Dat is lastiger dan het lijkt.
Timme: ‘De gemiddelde zorgmedewerker is gericht op het oplossen van dagelijkse problemen en heeft daarbij een groot hart waardoor deze vakmensen steeds meer op hun bordje laden. De afstand en de rust die nodig is om goed te beoordelen of de praktijk niet anders en beter kan worden georganiseerd, komt daardoor in de knel.’
Het accent is dan ook verschoven van nieuwe innovaties naar het beter worden in het organiseren van in gang gezette innovaties. ‘Het is fijn als we daarna overbodig worden. Dat organisaties zelf hun innovaties ter hand kunnen nemen.’
Handboek helpt professional zelf knelpunten oppakken
Met het Handboek: Innoveren, zelf aan de slag van Conforte Innovatielab leren zorgprofessionals zelf knelpunten herkennen en verbeteren. Na het doorlopen van dat proces ontstaat er ook meer motivatie bij deze professionals om problemen vaker op te pakken. Door deze bottom-up aanpak hebben kwaliteitsverpleegkundige of teamleiders meer rust en tijd voor ondersteunende werkzaamheden.
Accent op processen
Timme: ‘Met slimme vondsten kun je reclame maken om meer medewerkers aan te trekken. Wel gaat het bij de innovaties van het Conforte Innovatielab vooral om processen en niet om slimme gadgets. Dat is misschien niet zo sexy, maar de impact is veel groter. Iedereen kan van onze innovaties kennisnemen. De tools die we ontwikkelen, staan integraal op onze website confortelab.nl. De site is ook een handvat voor andere organisaties om zelf een innovatielab op te zetten.’
Marit: ‘We laten zien dat het succesvol innoveren van zorgprocessen vraagt om een andere mindset. Die mindset is het belangrijkste instrument. Dat kost niets. Vandaar onze overtuiging dat succesvol innoveren geen bakken met geld hoeft te kosten.’
Innovatieproject: Valincidenten
Marit: ‘Onze organisatie koos voor een innovatieproject dat moest leiden tot minder valincidenten van cliënten in de nachtelijke uren. In het kader van een knelpuntenonderzoek hebben we vanuit het Conforte Innovatielab een nacht met de zorg meegelopen. Daarna zijn we met alle betrokkenen van het lab en Lelie zorggroep bij elkaar gaan zitten. Mogelijke oplossingen kwamen ter sprake, onder meer een heup-airbag. We bekeken ook of we de bewegingssensoren slimmer kunnen gebruiken en of we ’s nachts de verlichting in de gang konden dimmen zodat bewoners minder snel geneigd zijn om hun kamer te verlaten. Maar we zijn er ook achter gekomen hoe belangrijk de onderlinge communicatie is. Een fysiotherapeut schoof bijvoorbeeld overdag de tafel naast het bed, zodat een bewoner houvast had bij het in en uit het bed stappen. Maar de nachtzorg schoof die tafel juist van het bed af, omdat ze bang waren dat de bewoner zich aan de tafel zou stoten. Beide disciplines wisten niet van elkaar dat ze met reden met die tafels in de weer waren. Door een pakket van allerlei verschillende oplossingen samen te stellen willen we het aantal valincidenten verminderen.’
Door: Rob van Es
Meer weten
- Alles over het Conforte Innovatielab
- Ga naar conforte.nl
- Meer van het thema Technologie
- Lees ook: In de Beleefkamer van Pleyade komt een gesprek vanzelf op gang
Organisaties die meedoen met het ConForte Innovatielab
Argos Zorggroep, Aafje, Careyn, Humanitas, Mob Zorg & Ondersteuning, De Vijverhof, De Zellingen, Laurens, Lelie zorggroep, Leger des Heils, Cedrah, Middin en Sonneburgh.
Geplaatst op: 7 juni 2022
Laatst gewijzigd op: 6 januari 2023
SPOT ON: Goed werkgeverschap
