Samenwerking over instellingsmuren heen winst voor toekomstbestendige zorg

Jan Verschuren is coördinator van het programma Waardigheid en trots in de regio (WIR), dat nu een vervolg heeft gekregen met Sandra Dahmen als projectleider. ‘Ik ben er trots op dat ik dit mag doen’, zegt zij aan het slot van een dubbelinterview, waarin ze samen met Jan aan het woord komt.

Krapte op de arbeidsmarkt

Jan: ‘Het programma is destijds voortgekomen uit de wens in verschillende regio’s meer te gaan samenwerken om de krapte op de arbeidsmarkt het hoofd te kunnen bieden. De gedachte was om over de muren van instellingen heen naar de arbeidsproblematiek te kijken en de zorgkantoorregio’s daarbij als uitgangspunt te nemen.’

Duurzame medische zorg

‘De implementatie van het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg leidde vervolgens tot een breder perspectief en meer thema’s’, vervolgt Jan, ‘zoals bijvoorbeeld duurzame medische zorg en een brede inzet van technologie. En waar de samenwerking begon met zorgkantoren en organisaties in de langdurige zorg, sloten uiteindelijk steeds meer partijen zich aan. Het gaat dan onder andere om sectoren zoals de gehandicaptenzorg en de ziekenhuizen, maar ook om regionale werkgeversorganisaties, opleidingsinstituten en meer recentelijk gemeenten en woningbouwcoöperaties.’

Bestuurders met lef

Samenwerken is lang niet altijd eenvoudig en vergt inspanning, weet Jan. ‘Maar veel bestuurders bleken het lef te hebben om inzicht te geven in de strategie en knelpunten van de eigen organisatie. Daarnaast zag je hoe de zorgkantoren mede-eigenaar werden van de problematiek.’ Een hele positieve ontwikkeling, vindt de coördinator.

Regiovisies

Jan wijst op een tweede belangrijke ontwikkeling. Voorheen was er vaak sprake van individuele projecten met een focus op een specifiek probleem. Maar mede door het programma WIR stelden regio’s regionale visies op, met zo veel mogelijk gegevens. ‘Die visies vormden een leidraad voor nieuwe projecten voor zowel de korte als lange termijn’, vertelt Sandra. ‘Ja’, vult Jan aan, ‘en het uitgangspunt was dat we moeten borgen wat we doen. Het is borgen, verbreden en kennis delen. Want de ene regio kan een oplossing voor een probleem ontwikkelen, waar een andere regio ook wat aan heeft.’

Triage

Beiden benadrukken dat binnen het programma veel activiteiten hebben plaatsgevonden. Zo werden 40.000 zorgmedewerkers getraind in nieuwe technologie en zo’n 300 teams in teamreflectie. Daarnaast startten regio’s in het hele land pilots over uiteenlopende vormen van triage en samenwerking onder de noemer Duurzame Medische Zorg. Ook de kennis die hierin werd opgedaan, wordt breed gedeeld. Dat geldt ook voor de kennis die zij verzamelden in het project Anders werken in de zorg, dat in West-Brabant begon en inmiddels door vijf regio’s is overgenomen.

Toekomstige samenwerking

Tot slot startten binnen WIR nieuwe, flexibele vormen van opleiden. Het beeld is hiermee zeker niet compleet. Alle reden dus om trots te zijn, vindt Jan. ‘Ik ben een optimist, maar dat we zo veel konden bereiken, had ik van tevoren niet verwacht. Wat mij betreft dus een groot compliment voor organisaties, zorgkantoren en overheden: de samenwerking voor de toekomst is gegarandeerd.’

Doorstart programma WIR

Sandra Dahmen (foto) voegt daar graag aan toe dat de regio’s ondanks corona het nut en de noodzaak zagen om de WIR-projectactiviteiten voort te zetten. Officieel zou het programma WIR eind 2021 eindigen. Maar de zorgkantoren en zorgaanbieders gaven aan dat zij de ondersteuning door WIR-coaches in de regio niet wilden missen. Zodoende besloten het ministerie van VWS en Zorgverzekeraars Nederland om daar opnieuw geld voor vrij te maken, en dat geldt ook voor het delen van de kennis.

Integrale aanpak

Vilans is de partij die tekent voor de uitvoering. ‘Dat is fijn voor de regio’s en het is goed om de kennis die zij opdoen weer verder te brengen’, zegt Sandra. Zij benadrukt tot slot dat drie thema’s in 2022 extra aandacht krijgen, te weten:

• het toegankelijkheidsvraagstuk
• duurzame medische zorg
• slim samenwerken in de regio

Logische thema’s, besluit Jan. ‘Want we zijn in een fase aanbeland waarin we nog meer zichtbaar moeten maken welke problemen op ons afkomen. We zullen in de regio’s nog veel meer tot een integrale aanpak moeten komen, met nog meer partijen.’

Door Karin Burhenne

Meer weten

• Download de infographic met de tussentijdse resultaten van het programma Waardigheid en trots in de regio (december 2021) (pdf)
• Download de eindrapportage Waardigheid en trots in de regio 2018-2021 (pdf).
• Bekijk het programma Waardigheid en trots in de regio